تفاوت میان نسخه‌های «نمایش فیلم با ویدئوی غیرمجاز!»

بعدها این فعالیت‌ها در زمینه‌هایی مانند نویسندگی و تئاتر دامنه‌‌ی بیشتری یافت.

آن سالی که قرار بود در کنکور شرکت کنم، دوست داشتم در رشته‌ی هنر ادامه تحصیل بدهم که این رشته در دانشگاه تبریز نبود و امکان ادامه در دانشگاه تهران برایم میسر نشد. دروس رشته‌ی پرورشی که هنر، روانشناسی و دینی را شامل می‌شد، مورد علاقه‌ام بودند؛ در نتیجه رشته‌ی پرورشی را برای ادامه تحصیل انتخاب کردم و در سال 1364 دوره‌ی دوساله تحصیل را در تربیت معلم آغاز کردم. کلاس‌های دانشگاه شاید پنجاه درصد نیاز فرهنگی ما را می‌توانست برآورده کند؛ اما چون خودمان خیلی فعال بودیم، دائماً به دنبال جوابی برای پرسش‌هایمان بودیم.

«آقای مهدی لزیری» که استاد تئاتر ما بودند، سایه به سایه همراه‌شان بودیم و هر سئوالی که داشتیم، جوابش را از ایشان دریافت می‌کردیم. در دانشگاه تربیت معلم با اینکه ما در رشته‌ی پرورشی درس می‌خواندیم، اما از دبیر پرورشی خبری نبود. برای همین هم با همراهی تعدادی از دوستان مانند شهرام خدایی، محمد رمضانی، دکتر اقبالی، باقری، قنبری خودمان کارهای پرورشی انجام می‌دادیم. کلید اتاق پرورشی هم دست ما بود.

دوره‌ی تربیت معلم که تمام شد، به عنوان دبیر پرورشی رفتم «مدرسه‌ی شهید بهشتی». قبل از بنده «آقای پروایی» به عنوان دبیر پرورشی، کارهایی را شروع کرده بود و قرار شد ما به شیوه‌ی متفاوت کارهای پرورشی را ادامه بدهیم. البته غیر از ایشان چند نفر دیگر نیز با مدرک دیپلم دبیر پرورشی بودند که فعالیت‌شان تأثیر چندان خوبی روی بچه‌ها نداشت. اما بعد از ورود من به این مدرسه، با هم‌فکری آقای پروایی کارهای پرورشی هدفمندتر از قبل ادامه داشت. بیشتر فعالیت‌مان فرهنگی و هنری بود و سمت و سویی انقلابی داشت؛ دوست داشتیم عقاید انقلابی‌مان را در قالب کارهای فرهنگی و هنری به دانش‌آموزان منتقل کنیم. البته بخش‌نامه‌هایی که از امور تربیتی ناحیه به ما ابلاغ می‌شد بسیار کارشناسی شده بودند و دائماً از ما انتظار کارهای فرهنگی مؤثر داشتند.

معمولاً هردو هفته یک‌بار جلسه‌ای در واحد امور تربیتی ناحیه تشکیل می‌شد و مربیان پرورشی مدارس موضوعات مختلف فرهنگی را مطرح و بررسی می‌کردند؛ و این کار تأثیر بسزایی در افزایش کیفی فعالیت‌های پرورشی داشت. اکثر بخش‌نامه‌های ابلاغی هدفمند بودند.

مدرسه‌ی شهید بهشتی سه شیفته بود و من دبیر پرورشی یک شیفت بودم؛ ولی ساعت 7 صبح به مدرسه می‌رفتم و عصر تا ساعت 7 کارمان طول می‌کشید. با اینکه وظیفه‌ی قانونی من تا ظهر بود اما چون نیاز می‌دیدیم تا عصر در مدرسه می‌ماندیم. یادم هست روز خواستگاری من، در بازی فوتبال مدرسه، حادثه‌ای برای یکی از دانش‌آموزان پیش آمده بود، من مجبور شدم همراه این دانش‌آموز به بیمارستان بروم؛ تلفن هم نبود که به خانواده اطلاع بدهم؛ در نتیجه خیلی دیر به مراسم خواستگاری رسیدم و دیدم همه اخم کرده و قیافه گرفته‌اند که تو کی دست از این کارهایت برمی‌داری؟!

من دروس قرآن و دینی نیز تدریس می‌کردم؛ اما بیشتر تمرکز بنده روی استعدادیابی دانش‌آموزان بود. خیلی اوقات آرزو می‌کردم که یکی از دبیران نیاید و من به جای او سر کلاسش‌حاضر شوم. روی تخته مطلبی را می‌نوشتم و از بچه‌ها می‌خواستم که آن را یادداشت کنند؛ پس از اندکی بحث روی موضوع از آنها می‌خواستم که خودشان در مورد آن مطلب متن بنویسند و این چنین می‌شد که استعدادشان کشف می‌شد و برای اینکه بتوانند توانایی خودشان را گسترش و جهت بدهند آنها را به حوزه هنری معرفی می‌کردم و الان بیشتر همان دانش‌آموزان نویسنده هستند. البته در زمینه‌ی تئاتر و قرآن و نهج‌البلاغه نیز همین کار را در رأس برنامه‌هایم قرار داده بودم و کتاب‌هایی را که در زمینه‌ی روانشناسی مطالعه کرده بودم، در این کار خیلی مؤثر می‌دیدم. به نظرم از اهم وظایف دبیران پرورشی کشف استعداد دانش‌آموزان و هدایت آنها به مسیر  رشد و ترقی است.

تئاترهایی که کار می‌کردیم به صورت حرفه‌ای بود و به دانش‌آموزان تمرین بدنی و تمرین صدا می‌دادیم؛ از افراد شاخص نیز استفاده می‌کردیم و برای بچه‌ها کلاس ‌آموزشی برگزار می‌کردیم. یادم هست اکثر کارخانه‌ها از گروه سرود و تئاتر ما دعوت می‌کردند تا در برنامه‌های کارخانه سرود و نمایش اجرا کنیم. و چون کشور در جنگ بود و هر روز شهید می‌دادیم مردم نمایش طنز نداشتند و موضوع بیشتر تئاترها انقلابی بود.

یادم هست در کارخانه ماشین‌سازی، تراکتورسازی، ایدم، پمپیران و در برنامه‌های سپاه برنامه داشتیم؛ یکبار هم در نماز جمعه سرود «سلام ای جنگ جویان دلاور» را اجرا کردند. شعر این سرود از استاد شهریار بود و زنده یاد مهربد آهنگساز این اثر بود. البته استاد مهربد که دوتا پسرهایش از دانش‌آموزان ما بودند، برای اکثر سرودهای ما خودش نت می‌نوشت و با پیانو می‌نواخت.

موضوع تئاترهایی که در قالب طنز اجرا می‌کردیم، دفاع مقدس بود و صدام را به سخره می‌گرفتیم. خاطرم هست که یکی از تئاترهای شاخصی که کار کرده بودیم «طیاره» نام داشت و در رابطه با فلسطین بود؛ سه تا دختر کم سن و سال بودند که آرزوی یکی از این دختربچه‌ها این بود که طیاره‌ای بسازد و با آن اسرائیل و آمریکا را بمباران کرده و خانه‌های فلسطینی را پس بگیرد؛ همین نمایش را با اندک تغییری در یک مدرسه‌ی دخترانه، در رامسر اجرا کردیم.

آن زمان توقعات کم بود؛ یک دبیر پرورشی می‌دانست که سرانه هر دانش‌آموز برای کارهای پرورشی صد تومان است؛ بنابر این بیشتر هزینه‌ها را از منابع دیگر تأمین می‌کردیم. به عنوان مثال پرچم‌ها و چراغ‌ها را از سازمان تبلیغات اسلامی تأمین می‌کردیم. به جای پوسترهای رنگی و پرهزینه، از پارچه نوشته استفاده می‌کردیم. تغذیه و پذیرایی بچه‌ها را هم خانواده‌ها متقبل می‌شدند.  

یادم هست آن زمان استفاده از ویدئو مجاز نبود ولی ما مدیر را راضی کرده بودیم برای مدرسه ویدئو تهیه کنیم و برای بچه‌ها فیلم‌های مجاز پخش کنیم. ما برای تهیه ویدئو به سازمان‌های مختلف مراجعه کردیم ولی چیزی عایدمان نشد. تا اینکه یکی از دانش‌آموزان گفت ما در خانه ویدئو داریم، اما به شرطی می‌آورم که ما را لو ندهید؛ ما هم قبول کردیم. از آرشیو سپاه که «آقای لطف‌خدایی» مسئولش بود فیلم‌ها را تهیه و برای بچه‌ها پخش می‌کردیم. یادم هست ایام دهه فجر قرار بود که هر روز در دو نوبت فیلم‌ها پخش شود؛ یک روز برای بنده کاری پیش آمد که نتوانستم شیفت بعدازظهر هم در مدرسه بمانم و چون غیر از بنده کس دیگری بلد نبود با دستگاه ویدئو کار بکند، آن روز نتوانسته بودند برای بچه‌ها فیلم پخش بکنند. منزل ما در خیابان صائب، نزدیک مدرسه بود. در خانه نشسته بودم دیدم زنگ خانه زده شد؛ رفتم که در را باز کنم دیدم سرایدار مدرسه، آقای اسماعیلی پشت در است. تا پرسیدم چه شده است؟ گفت بچه‌ها بلد نیستند دستگاه ویدئو را روشن کنند؛ خواستند که شما تشریف بیاورید و دستگاه را راه بیاندازید.

الان تمام افتخارم این است که دانش‌آموزان آن دوره، امروز افرادی فعال در زمینه‌های مختلف فرهنگی و هنری هستند. وقتی می‌بینم دانش‌آموزی که با راهنمایی‌های من دچار تحول شده، امروز جایگاه مناسبی در کشور دارد خوشحال می‌شوم…

سخن آخر اینکه اگر زمان به عقب برگردد، بازهم همین شغل را با همین سبک و سیاق برخواهم گزید.