فرمانده تحول‌خواه!

از قصه‌ی ما

شهید حسن باقری یکی از فرماندهانی بود که در پی تحول در شیوه نبرد بود و توانست آن را گام به گام به مرحله اجرا درآورد. شهید سپهبد «قاسم سلیمانی» درباره او چنین گفته بود: «حسن واقعاً یک رهبر بود. تعبیرم این است که او بهشتیِ جنگ بود؛ یعنی همان نقشی که مرحوم بهشتی برای انقلاب و امام داشت، حسن باقری همان نقش را برای جنگ و جبهه داشت. و حسن هم از فرماندهان آذربایجانی است. قطعاً همه فرماندهان قدیمی جنگ نظرشان این است که اگر حسن زنده می‌ماند، در وضعیت جنگ قطعاً تأثیر داشت. او پرورش دهنده همه ما بود». همچنین در کتاب «ملاقات در فکه»، نوشته سعید علامیان که از سوی انتشارات سوره مهر منتشر و روانه بازار شده است، شهید قاسم سلیمانی در خاطره ای از نقش پررنگ شهید باقری در آزادسازی خرمشهر می گوید. در این خاطره آمده است: «در ۱۱ روز درگیری و ضد حمله‌های شدید، در دو مرحله عملیات یگان‌های قرارگاه نصر و قرارگاه فتح ضعیف شده بود. فرماندهی چون حسین قجه‌ای، محسن وزوایی، محمود شهباری، حسین تقوی‌منش شهید شده و احمد متوسلیان و رضا چراغی مجروح شده بودند. بخشی از استعداد یگان نوپای زرهی سپاه از بین رفته بود. دشمن در فرصت دو روزه به سرعت منطقه را با میدان مین و ایجاد موانع تجهیز کرد، روی خاکریزها تانک گذاشت و روی جاده شلمچه، با فاصله کم، تیربار و ضد هوایی‌های چهارلول قرار داد تا نگذارد کسی به جاده نزدیک شود. ارتش عراق می‌خواست عقبه ۱۵ کیلومتری خرمشهر را حفظ کند. قرارگاه کربلا روز بیست و یکم اردیبهشت ۱۳۶۱ برای تصمیم‌گیری در مورد مرحله سوم عملیات تشکیل جلسه داد. نظر بیشتر فرماندهان این بود که برای مرحله آخر آزادسازی خرمشهر، عملیات دیگری در زمان دیگری انجام شود؛ با نیروهای تازه‌نفس و سازماندهی یگان‌های بازسازی شده: «در قرارگاه، نظر همه فرماندهان این بود که باید عملیات را متوقف و یگان‌ها را بازسازی کنیم. این نظر، نظر درستی بود. جلسه داشت جمع‌بندی می‌شد که تمام شود. چند نفر از علما هم بودند. در این موقع حسن باقری بلند شد و گفت: خرمشهر در حال محاصره است، شما می‌خواهید برگردید؟ با صحبت حسن، نظر همه فرماندهان عوض شد. مطمئنم اگر در آن مرحله متوقف می‌شدیم، دشمن بقیه را پس می‌گرفت. اگر هم پس نمی‌گرفت، این‌قدر جلوی ما می‌ایستاد که کاری از پیش نمی‌بردیم. چه بسا یک سال یا دو سال بعد از آن می‌توانستیم خرمشهر را آزاد کنیم. ایشان همه را به تسلیم کشاند. اگر حسن نبود خرمشهر در سوم خرداد ۱۳۶۱ آزاد نمی‌شد