سردار ایده‌پردازی لقب کدام فرمانده جنگ بود؟
سردار ایده‌پردازی لقب کدام فرمانده جنگ بود؟
سردار شهید احمد سوداگر فرماندهی راهبردی بود که باید به لحاظ نقش‌آفرینی‌اش در ارائه طرح‌های نظامی- فرهنگی از او به «سردار ایده پرداز» یاد کرد. شهیدی که دایره نبوغ عملیاتی- فرهنگی‌اش حتی فراتر از مقطع جنگ کشیده شد.
سردار سرلشکر شهید حاج احمد سوداگر، فرماندهی راهبردی بود که باید به لحاظ نقش‌آفرینی‌اش در ارائه طرح‌های نظامی- فرهنگی از او به «سردار ایده‌پرداز» یاد کرد. شهیدی که دایره نبوغ عملیاتی- فرهنگی‌اش حتی فراتر از مقطع جنگ کشیده شد و همواره تلاش داشت، در مقابله با نظریه‌هایی که ضمن نادیده گرفتن مطالعات علمی و تجربی فرماندهان جنگ، پیروزی‌های بزرگ رزمندگان در عملیات‌ها را زائیده نبرد موج‌های انسانی متأثر از هیجانات جوانی و حالات خاص معنوی جلوه دهند، با روش‌های بدیع به بازخوانی رخدادها و حوادث سال‌های جنگ بپردازد.
بیان عملکرد چندین ساله آن شهید در طول سال‌های حیاتش بسیار است اما در ذیل به مواردی از آنها اشاره می‌شود:
1-تشکیل تیم‌های شناسایی زمینی
محدودیت دسترسی قوای اسلام به منابع اطلاعاتی و محرومیت آنها از پهپادهای جاسوسی و حتی نقشه‌های عملیاتی و جغرافیایی، یک بی‌خبری محض از عمق راهبردی استقرار و آرایش قوای دشمن را سبب شده بود که جبهه خودی را به چالشی اساسی در برخورد با دشمن کشاند. برای برون رفت از وضعیت پیش آمده و با هدف طرح‌ریزی عملیاتی، شهید سوداگر با تشکیل تیم‌های 3 تا 5 نفره نیروهای شناسایی زمینی در جبهه شمالی خوزستان که منطقه‌ای از جبهه ایلام تا جبهه سوسنگرد را شامل می‌شد، اقدام به کسب اطلاعات دست اول از نحوه استقرار و تعداد یگان‌های دشمن کرد. این تیم‌ها که با قوت هرچه تمام‌تر تا پایان جنگ همچنان به عنوان یکی از منابع مهم اطلاعاتی کارکرد خود را حفظ کردند، امروزه به عنوان منبعی اطلاعاتی در جنگ‌های زمینی درآمده‌اند.
شهید سوداگر که در کارنامه عملیاتی خود، فرماندهی لشکرهای راهبردی چون 7ولی عصر(عج)، 27 حضرت رسول، 8 نجف و 25 کربلا را داشت، با این حال به عنوان نیروی فعال اطلاعاتی به حساب می‌آمد که با وجود پایی که در جبهه کرخه از دست داد، با نظریه‌های اطلاعاتی در طرح‌ریزی عملیات‌های بزرگی چون والفجر8 نقش‌آفرینی کرد.
2- ایجاد دانشکده اطلاعات و امنیت در نیروی زمینی سپاه
ضرورت ثبت و نشر دستاوردهای اطلاعاتی دوران جنگ و ارائه طرح درس برای دانش پژوه‌های این حوزه با استفاده از فناوری روز، آن شهید سعید را به این سمت و سو سوق داد که به راه اندازی دانشکده و جذب دانشجو از میان پاسداران جوان انقلاب اقدام کند و بالاخره با وجود مشکلات جسمى پس از فرماندهى سپاه محمد رسول الله(ص) بنا به ضرورت در سال1380 مسئولیت معاونت اطلاعات نیروى زمینى سپاه را پذیرفت، یکسال بعد، به تأسیس دانشکده اطلاعات و امنیت سپاه اقدام کرد و خدمت ماندگار دیگرى را از خود به جای گذاشت. ایشان همچنین مسئولیت مرکز آموزش اداره اطلاعات و مسئولیت مرکز ارتباطات با کشور روسیه را برعهده گرفت که منجر به گشایش ارتباطات نظامى شد.
3- بنیانگذار پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
اگر چه انتشار کتب پژوهشی متعدد در حوزه دفاع مقدس در حین جنگ و سال‌های پس از آن، این رخداد مهم و راهبردی را از خطر تحریف، تهدید و فراموشی بر حذر می‌داشت، اما وجود اندیشگاهی با هدف سامان بخشی به محصولات فرهنگی این حوزه با اهداف ذیل دغدغه‌ای بود که سردار شهید سوداگر در سال 1384 به آن جامه عمل پوشاند.
ـ تولید علم و نظریه‌سازی در ابعاد علوم و معارف دفاع مقدس.
ـ فرهنگسازی و توسعه معارف دفاع مقدس از طریق پژوهش‌های بنیادی و کاربردی.
ـ احیای ارزش‌های دفاع مقدس از طریق ایجاد درس و رشته‌های هنری دفاع مقدس.
ـ بسترسازی برای جلوگیری از فراموشی و تحریف تاریخ دفاع مقدس.
ـ بسترسازی برای تبیین مبانی اعتقادی، اخلاقی و رفتاری شهدای دفاع مقدس. سردار شهید احمد سوداگر در آذر ماه سال 1384 با حکم رئیس ستاد کل نیروهاى مسلح به ریاست پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس منصوب و مأموریت هاى محوله را از طریق چهارده گروه پژوهشى در حوزه دفاع مقدس که از تنوع کم نظیرى برخوردار است، به پیش برد.
هم اکنون این پژوهشگاه محفلی برای واکاوی و شناخت علوم و معارف دفاع مقدس مبتنی بر روش‌های علمی است که مسئله جنگ تحمیلی 8 ساله را به عنوان یکی از طولانی‌ترین جنگ های قرون اخیر از زوایای پیدا و پنهان با مطالعات علمی و پژوهشی، در قالب محصولات دیداری، شنیداری و نوشتاری، تولید و در دسترس عموم قرار می‌دهد.
4- توسعه و گسترش دائره المعارف دفاع مقدس
امروزه سهم مهم توسعه و تثبیت فرهنگ عمومی یک ملت به فرهنگنامه‌ها سپرده شده به گونه ای که در کانون مرجعیت آداب، رسوم و حتی ماندگاری تاریخ هر ملت قرار گرفته است.
طرح دائره المعارف دفاع مقدس که در سال 1372 ابتدا تحت عنوان فرهنگواره با حدود 250 مدخل در هشت گروه شهدا و اشخاص، نظامی، جغرافیا، حقوق سیاسی، فرهنگی هنری، اقتصادی اجتماعی و دولت در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کار خود را آغاز کرده بود، با تشکیل پژوهشگاه دفاع مقدس برای ادامه و توسعه آن به سردار سوداگر سپرده شد. ایشان با هدف مشارکت فرهیختگان حوزه دفاع مقدس، ضمن دعوت از اندیشمندان، محققان و نویسندگان به تبیین اهداف راهبردی از جمله احصاء دستاوردها و تجارب راهبردی دفاع مقدس، نقش آفرینی در جبهه مقاومت و مقابله با تهدیدات امنیتی - نظامی پرداخت که موفق به تولید صدها مدخل و مقاله پژوهشی در سطح راهبردی شد.
از مهمترین مقالات شهید سوداگر در این حوزه می توان به موارد ذیل اشاره کرد: «تحلیل قطعنامه‌هاى شوراى امنیت در دفاع مقدس»، «نقش مدیریت دانش در بهره‌ورى سازمان»، «نقش پژوهش در حفظ و نشر ارزش‌هاى دفاع مقدس» و «نگرش مثبت و راه هاى تقویت آن در سازمان.
5- تصویب واحد درسی «آشنایی با دفاع مقدس» در متون درسی دانشگاههای دولتی و آزاد
ضرورت ترویج فرهنگ دفاع مقدس و اهمیت بازخوانی این رخداد مهم تاریخ کشور برای نسل‌های حاضر و آتی با هدف اشاعه فرهنگ مقاومت و پایداری در لایه‌های مختلف علمی ، سردار ایده پرداز را به این سمت سوق داد که با متقاعد کردن مسئولین آموزش عالی کشور در قالب دو واحد درسی تحت عنوان«آشنایی با دفاع مقدس» به این مهم دست یابد. او معتقد بود که با رویکرد احساسی و ارزشی نمی‌توان این حادثه مهم را به نسل‌های بعدی انتقال داد و راز ماندگاری پدیده اجتماعی با تمامی ارزش‌های آن، در این است که با روش علمی و کاربری آموزش به آن توجه نشان داد.
سرانجام با همت و پیگیری‌های مستمر ایشان، این دو واحد درسی در سال 1386 در متون درسی دانشگاههای آزاد و دولتی در مقطع کارشناسی به تصویب رسید و پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس به عنوان متولی و سیاسگذار طرح در نظام آموزش عالی ایران، از جهت تامین محتوا، انتخاب و تربیت اساتید مربوطه، برگزاری دوره تکمیلی تربیت مدرس و اعطای گواهینامه تدریس به آنها و همچنین نظارت و ارزشیابی و راهنمایی و پشتیبانی همه جانبه طرح مشغول فعالیت‌های لازم کرد.
6- برگزاری دوره های آموزشی با هدف تأمین مدرسین دانشگاهی
از نقش آفرینى‌هاى بى بدیل سردار سوداگر برای تدریس دو واحد درس «آشنایی با دفاع مقدس» مى‌توان به بهره‌گیرى از نظرات فرماندهان سپاه، ارتش و جهاد سازندگى در قالب شوراى راهبردى پژوهشى، راه‌اندازى دفتر جذب و ارزشیابى هیأت علمى به منظور تأمین اعضاى هیأت علمى گروه‌هاى پژوهشى و ساماندهى مراحل جذب در کلیه دانشگاه‌هاى آزاد و سراسرى اشاره کرد. تلاش اصلی این شهید عزیز برای تامین اساتید، انتخاب و جذب آنها از بین فرماندهان و رزمندگان سال‌های دفاع مقدس بود.
7- تصویب روزی به نام مقاومت و پایداری
از اولین روزهای آغاز جنگ و تقریباً گام به گام نبردی که در مناطق درگیری هر روز وسیع و سهمگین‌تر رو به گسترش بود، نبردی دیگر هم عرض آن، بر وخامت خرابی‌ها و گرفتاری‌ها مردم می‌افزود که با کشتار دسته جمعی خود را نشان می‌داد و از آن به جنگ شهرها یاد می‌شود. این جنگ روانی که بیش از 127 شهر ایران را دچار خود کرده بود، و با هدف فشار مضاعف به مردم و در تنگنا قرار دادن آنها برای مقابله با فرماندهان و مسئولین کشور امیدهای زیادی در دل دشمن کاشت اما با وجود به شهادت رساندن 11 هزار نفر و مجروحیت و معلولیت صدها هزار نفر دیگر، اما حتی برای یک روز تأمین‌کننده خواست و اراده دشمن نبود، بلکه سبب حمایت‌های بی‌دریغ مردم از نظام اسلامی شد. پاسداشت روزی برای مقاومت بی‌بدیل مردم در تقویم جمهوری اسلامی، سردار شهید احمد سوداگر را بر آن داشت که با پیگیری‌های مستمر سرانجام به آن جامه عمل بپوشاند و «چهارم خرداد» را که نماد مقاومت مردم دزفول بود، را به نام روز دزفول، روز مقاومت و پایداری به تصویب برساند.
به تشخیص مسئولین کشور در سال 1366 ، دزفول که بیشترین سهم را در مقاومت مردم ایران داشت، به عنوان شهر نمونه در مقاومت انتخاب شده بود.
کتاب جاده‌های سربی اثر ماندگار این شهید است که شامل خاطرات وی از دوران دفاع مقدس است.
خاطرات سردار احمد سوداگر از دوران جنگ تحمیلی، به کوشش محمد مهدی بهداروند توسط دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری منتشر شده و به چاپ سوم رسیده است.
منابع
سردار ایده‌پردازی لقب کدام فرمانده جنگ بود؟ زندگینامه: احمد سوداگر (۱۳۳۹-۱۳۹۰)
