دکتر سعید شاملو پدر روانشناسی بالینی ایران

دکتر سعید شاملو پدر روانشناسی بالینی ایران

سعید شاملو، (زادهٔ ۱۳۰۸ ملایر، درگذشتهٔ ۱۰ دی ۱۳۸۳) مشهور به پروفسور سعید شاملو بنیانگذار روانشناسی بالینی در ایران است.

پروفسور سعيد شاملو از سوى مركز بين المللى شرح حال نويسى (IBC) در كمبريج انگلستان به عنوان نامزد مرد سال ۲۰۰۴ انتخاب شد.

زندگی نامه

زنده یاد پروفسور سعید شاملو بنیانگذار و پدر روانشناسی بالینی در ایران در سال ۱۳۰۸ در شهر ملایر استان همدان چشم به جهان گشود و پس از طی دوران دبستان و دبیرستان برای ادامه تحصیل به كشور آمریكا رفت. آنجا در دانشگاه جورج واشینگتن، دانشگاه ایالتی واشینگتن و دانشگاه ایلی نوی به دریافت درجات كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكترا در روانشناسی بالینی و فوق دكترا در روان درمانی نایل آمد. سپس دو سال با سمت استادیاری در آمریكا به تدریس مشغول شد و نیز در بخش روانپزشكی بیمارستان ایلی نوی به عنوان روانشناس بالینی بخش به فعالیت پرداخت.

بازگشت به ايران

پس از بازگشت به ایران، از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲ در دانشکده پزشکی شهید بهشتی (دانشگاه ملی ایران) به تدریس و تحقیق و فعالیت بالینی پرداخت. از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۷۳ در دانشگاه تهران، سپس دانشگاه علوم پزشکی تهران با سمت‌های استادیاری، دانشیاری و استادی به تدریس و تحقیق و ارائه خدمات بالینی اشتغال داشت. در سال ۱۳۷۳، گروه روانشناسی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی را تأسیس کرد و از آن سال استادی و مدیریت همان گروه را بر عهده داشت.

ریاست در جلسات اخیر پنجمین هیئت مدیرهٔ انجمن روانشناسی ایران از جمله کارهای او است. وی بانی تجدید حیات انجمن روانشناسی ایران بوده و در دوره‌های اول، دوم و پنجم ریاست هیئت مدیره انجمن را نیز بر عهده داشت. وی همچنین از پیشگامان طراحی سازمان نظام روانشناسی بود.

ازدواج

پروفسور شاملو در سال ۱۳۴۸ (در سن ۴۰ سالگى) ازدواج كرد و حاصل اين ازدواج دو دختر است كه هر دو تحصيلات عاليه و آكادميك دارند و از همان سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۷۳ به ترتيب در دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشكى تهران با سمت هاى استاديارى، دانشيارى و استادى به تدريس و تحقيق و ارائه خدمات بالينى اشتغال داشت.

فعاليت هاى فكرى و اجتماعى در ايران شايد اساسى ترين تلاش او در اين سال ها علاوه بر كار بالينى گسترده، تدوين سرفصل هاى روانشناسى بالينى براى دوره هاى كارشناسى و كارشناسى ارشد و سپس دكترا از يك سو و چاپ و انتشار منابع تازه رشته فوق و زمينه هاى وابسته از سوى ديگر بود. در سال ۱۳۷۳ گروه روانشناسى دانشگاه علوم بهزيستى و توانبخشى را تاسيس كرد و از همان سال استادى و مديريت آن گروه را برعهده داشت. پروفسور سعيد شاملو بانى تجديد حيات انجمن روانشناسى ايران بود و در دوره هاى اول، دوم و پنجم رياست هيات مديره انجمن را نيز برعهده داشت.

زمينه اى ديگر از تلاش و سخت كوشى ايشان مساعى او در طراحى سازمان نظام روانشناسى كشور بود كه پس از سال ها پيگيرى سرانجام به بار نشست.( البته با تلفیق رشته مشاوره علوم تربیتی)

نامزد مرد سال ۲۰۰۴ در انگلستان

پروفسور سعيد شاملو از سوى مركز بين المللى شرح حال نويسى (IBC) در كمبريج انگلستان به عنوان نامزد مرد سال ۲۰۰۴ انتخاب شد. اين عنوان تنها به معدودى از برگزيدگان اعطا مى شود كه دستاورد ها و پيشگامى آنها در جامعه بين المللى برجسته باشد و انتخاب ايشان از ميان ده ها هزار فرد لايق ديگر به درستى نشان دهنده قدر و ارزش اقدامات علمى ايشان است.

فهرست کتاب‌ها (ترجمه و تألیف)

-بهداشت روانی -روان‌شناسی بالینی -مطالعه کیفیت زندگی، ادراک بیماری و سبک‌های دلبستگی بیماران سالمند مبتلا به دیابت. سعید شاملو با همکاری پریرخ دادستان ، حمیده جهانگیری، علیرضا نوروزی، هاراطون داویدیان، میرتقی گروسی فرشی، و حیدرعلی هومن، تهران: انتشارات البرز فرجاد. -روش‌های نو در روان کاوی -کاربرد روان درمانی -مکاتب و نظریه‌های شخصیت -آسیب‌شناسی روانی -روش تهیه شرح حال مصاحبه تشخیصی -تاریخ علم روان‌شناسی -روان درمانی کودک -شخصیت ایرانی (ناتمام) -تاليف بيش از یکصد مقاله نظرى و پژوهشى در روانشناسى -تاسيس اولين کلنیک روان شناسی و مركز مشاوره و راهنمايى در دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۴ -راه اندازى اولين دوره فوق ليسانس و دكتراى روانشناسى بالينى در ايران -برگزارى موفق دومين كنگره بين المللى روان درمانى در شرق

سمت ها و فعاليت هاى علمى

-بانى تجديد حيات انجمن روانشناسى ايران و رياست چند دوره از هيات مديره آن -عضو آكادمى علوم نيويورك از سال ۱۹۷۶ -عضو انجمن روانشناسى آمريكا (APA) از سال ۱۹۷۰ -عضو انجمن روان درمانى آمريكا از سال ۱۹۷۲ -عضو انجمن هيپنوتيست هاى آزمايشگاهى از سال ۱۹۶۷ -عضو مشاور در هيات تحريريه دايره المعارف بين المللى روانكاوى، روانپزشكى، اعصاب و روانشناسى از سال ۱۹۷۳ و برگزارى دومين كنگره بين المللى روان درمانى در شرق و گفت وگوى بين تمدن ها كه بيش از ۶۰ مهمان از تمام قاره هاى جهان در آن شركت داشته اند برجسته ترين فعاليت علمى پروفسور شاملو در آخرين پائيز زندگانى وى بود كه ايشان رياست و سمت دبير كميته علمى اين كنگره را بر عهده داشت.

پس از برگزارى كنگره مزبور تعهد علمى و حساسيت پروفسور شاملو به مسائل حرفه اى، وى را كه سال ها از بيمارى قلبى رنج مى برد و لازم بود از هر فعاليت همراه با استرس دورى جويد براى چندمين بار روانه بيمارستان كرد اما تن خسته و رنجور بنيانگذار روانشناسى بالينى ايران كه هفته ها بى خوابى و فشار روانى را تحمل كرده بود اين بار توان مقابله با بيمارى را نداشت. دكتر شاملو يك هفته پس از برگزارى اين كنگره بين المللى دچار حمله قلبى شد و چند روز در بيمارستان بسترى بود و تا آخرين ساعات قبل از بسترى شدن در بيمارستان همچون هميشه به ارتقاى علم روانشناسى كمر همت بسته بود و رياست مسئولانه وى در جلسات اخير پنجمين هيات مديره انجمن روانشناسى ايران از آن جمله است.

ايشان بلافاصله پس از ترخيص از بيمارستان و با وجود توصيه پزشك معالج مبنى بر استراحت به دانشگاه مراجعه كرد تا به امور جارى گروه، دانشجويان و انجمن روانشناسى ايران رسيدگى كند. چند روز پس از مراجعت به دانشگاه بار ديگر دچار حمله قلبى شد و از آن پس در بيمارستان بسترى شد تا آنكه سرانجام در صبحگاه روز دهم دى ماه ۱۳۸۳ قلبى كه به دل ها آرامش مى بخشيد به آرامش ابدى پيوست.

دكتر شهناز شجاع همسر پروفسور شاملو با اشاره به شخصيت وى مى گويد: نگارش شرح حال مردان بزرگ همان قدر دشوار است كه درك و شناخت واقعى اين بزرگواران. مسلماً با گذشت زمان، تاريخ خود منصف ترين داورى ها را در مورد اين بزرگان خواهد داشت. من به عنوان همسر و شريك زندگى اين انسان والا و وارسته به اين نكته اكتفا مى كنم كه او همه چيزم در زندگى بود. او به زندگى ام معنا و غنا بخشيد و مفهوم واقعى انسان بودن و انسان زيستن را در مكتب او آموختم. او همسرى شايسته بود كه هنر خوب بودن را به من آموخت. پدرى شايسته بود كه فرزند شايسته بودن را به فرزندانش آموخت و نهايت آنكه او گوهرى گرانبها بود كه هنر انسان بودن را به شاگردانش هديه داد. من همواره خاطره اش را گرامى مى دارم و مباهات مى كنم كه سال هاى طولانى از عمرم را در پناه و سايه آن بزرگوار گذراندم و اميدوارم كه آموزش هايش براى من و همه كسانى كه در جوارش زيسته ايم راهگشا و راهنما باشد.

منابع

مروری بر زندگینامه دکتر سعید شاملو پدر روانشناسی بالینی ایران