جهادگر شهید حاج محمدحسن کسایی
زندگی نامه
شهید محمدحسن کسایی در سال ۱۳۳۰ در شهرستان مرند متولد شد، تحصیلات ابتدایی و متوسطه با موفقیت طی شد.او سال ۱۳۵۰، با قبولی در رشته ادبیات وارد دانشگاه تبریز شد. با دانشجویان مسلمان گروهی تشکیل داده بود و فعالیت مبارزاتی می‌کرد. دوران فارغ التحصیلی که رسید، به خدمت سربازی رفت و دوران سربازی‌اش را به عنوان افسر نیروی دریایی به پایان رساند.
معلم انقلابی
شهید کسایی سپس کار معلمی را انتخاب کرد و اولین جرقه های مبارزاتی اش در آموزش و پرورش زده شد. در جریان مبارزات انقلابی سال ۱۳۵۷ به عنوان نماینده معلمان آذرشهر و ممقان در جلسات مخفی که با حضور شهیدان آیت الله قاضی طباطبایی و آیت الله مدنی برگزار می شد، شرکت می کرد. سخنرانی ایشان در جریان اعتصاب معلمان که همان زمان در روزنامه کیهان آبان ماه سال ۱۳۵۷ در صفحه فرهنگی تحت عنوان «اعتصاب فرهنگیان» به چاپ رسید، خواندنی است.
تاسیس جهادسازندگی مرند
با ثمره خون صدها شهید، انقلاب پیروز می شود و امام فرمان تشکیل جهادسازندگی را می دهند و شهید کسایی در جهت محرومیت زدایی از مناطق روستایی، جهادسازندگی شهرستان مرند را تشکیل می دهد. بدین ترتیب اصلی ترین پرونده زندگانی کسایی گشوده شده و در واقع بعد از پیروزی انقلاب است که جوهره اصلی محمدحسن کسایی نمایان می شود. شهید بزرگوار حاج محمد حسن کسایی دارای اخلاق حسنه و خصوصیات بسیار برجسته و ممتازی بود. ایشان سخت ترین مسؤولیت ها و خطرناک ترین مأموریت ها را با توکل به خداوند متعال می پذیرفت و همه را با موفقیت انجام میداد.
فرماندهی گردان انصار جهادسازندگی
همین عوامل باعث شد که فرماندهان مهندسی رزمی جهادسازندگی توجه خاصی به گردان های انصار جهادسازندگی آذربایجان شرقی کرده و آن را تکیه گاه مستحکمی برای حل مشکلات در حسّاسترین و پرخطرترین مناطق به حساب آورند. شهید کسایی بیش از همة افراد گردانهای تحت امرش، تلاش می کرد و کمتر از همه از امکانات استفاده می نمود و مصداق بارز این سخن معصوم بود که فرمود «مؤمن دارای فایده و منفعت بسیار برای جامعه بوده و بار مالی و تدارکاتی وی برای جامعه، بسیار اندک می باشد.» او همراه با رانندگان دستگاههای سنگین در عملیات شبانة احداث خاکریز و جاده شرکت می کرد و حتی در مواقعی که آتش دشمن خیلی سنگین می شد، شخصاً روی دستگاه می رفت و کار می کرد تا روحیة سنگرسازان بی سنگر تقویت شود و پس از مراجعت جهادگران به پایگاه و اقامة نماز صبح، در زمانی که رانندگان سختکوش و شب کار، به استراحت می پرداخت، ایشان به انجام امور ستادی گردانها می پرداختند و عملاً استراحت ایشان محدود به خواب مختصری در داخل ماشین می شد.
زندگی مومنانه
او تأکید فراوانی بر رعایت بیت المال داشت و خودشان در این مورد بیشتر و بهتر از همه، اقدام می کرد. در زمانی که همسر محترم شهید به شهرستان اسلام آبادغرب و اهواز هجرت کرده بود تا علیرغم وجود بمبارانهای مکرّر این شهرها، باحضور در عقبة مناطق عملیاتی، پشتوانة روحی و معنوی برای همسرش باشد، شهید کسایی با وجود آن که در جبهه نیز عملاً استفادة چندانی از غذا و امکانات نمی کردند، و برای رعایت بیت المال و حداکثر احتیاط، کالابرگ (کوپن) ارزاق خانوادة خودشان را از دو نفر به یک نفر (فقط برای همسرشان) تغییر دادند و نظرشان این بود که خودش از امکانات و تغذیه مناطق عملیاتی استفاده می کند و نباید از ارزاق کوپنی بهره مند گردد.
تربیت و هدایت نیروها
سردار شهید سعی می کردند تا همه افراد از وضع موجود به وضع مطلوب و بهتر برسند و هیچ فردی را ولو با وجود مشکلات و کاستی ها ردّ نمی کرد و حتی از مساله دارترین افراد نیز، نیروهای مفید و فداکاری برای گردان تربیت مینمود. مهرمانی و ملاطفت، صفا و معنویت، تواضع و فروتنی، کاردانی و لیاقت، مدیریت و تدبیر، برنامه ریزی و خلاقیت، حفظ شخصیت افراد و ارتقای آن، و سجایای اخلاقی این عزیز، باعث شده بود که ایشان بر قلبهای سنگر سازان بی سنگر حاکمیت یابد و فرماندهی ایشان بر دلهای جهادگران بود.
جهاد با جان و مال
شهید بزرگوار به جهاد در راه خدا با مال و جان – طبق آیه قرآن کریم – معتقد بود. بسیاری از انفاق ها را چنان خالصانه و پنهانی و فقط برای رضای خداوند متعال انجام داده بود که بعضی از آنها پس از شهادت ایشان معلوم و مشخص گردید. روزی ایشان، فرش منزل خودشان را در مرند برای شستشو به قالیشویی برده بود، ولی این فرش به خانه برگشت داده نشد. مدتی بعد، وقتی که همسر محترم شهید بررسی کرده بود معلوم شده بود که شخص مؤمنی برای تهیة جهیزیه دخترش که تازه ازدواج کرده بود، دچار مشکل بوده و شهیدکسایی فرش منزل خود را پس از تمیز شدن در قالیشویی، به ایشان بخشیده است. همچنین ایشان از جبهه به یکی از دوستان صمیمی خودش در شهرستان مرند، پول می فرستاد تا نسبت به تهیه گوشت و تحویل به نیازمندان اقدام کند و شرط شان این بوده که این کار مخفی و برای خدا باشد و دیگران از این امر اطلاع پیدا نکنند.
بلال جبهه
شهید کسایی با وجود تلاش فراوان در دفاع مقدس و فرماندهی و هدایت گردانهای مهندسی، در اعمال و افعال عبادی نیز سرآمد و الگو و برتر از دیگران بودند. وی همیشه با وضو بود، هنگام اذان بر بالای بلندی میرفت و با صدای جذاب و ملکوتی، اذان می گفت. نماز را در اول وقت و حدالامکان به جماعت اقامه می کرد. نماز شب را با شور و حالی وصف ناپذیر اقامه می کرد و خستگی فراوان ناشی از عملیات شبانه و عدم استراحت روزانه، در روح بلندشان در هنگام نماز شب و دیگر عبادات، نمی توانست تأثیری داشته باشد و اشک چشمشان بصورت مداوم در طول نماز شب جاری بود. ایشان در روزهای طولانی تابستان و در گرمای طاقت فرسای جبهه های جنوب و فقط با خوردن مختصری نان خالی به عنوان سحری، چندین روز در هفته روزة مستحبّی می گرفت، ولی چون در جبهه امکان قصد اقامت بیش از ده روز ممکن نبود، شهید کسایی با نذر معیّن اقدام به گرفتن روزه مستحبی می کرد. ایشان حتی ادعیه و زیارات روزانه را نیز انجام می دادند و کار فرماندهی و هدایت گردانها مانعی برای انجام این کار نمی شد.
شهادت
پس از اینکه کلیه توان و استعداد و تلاش خود را مصروف دفاع از نظام مقدس جمهوری اسلامی و تحول گردانهای انصار استان کرد و این گردانها را به حد ایده آل رسانید، دعوت الهی را لبیک گفته و در جوار رحمت الهی قرار گرفت. یکی از دوستان که همیشه شاهد چشمها و تن خستة ناشی از کار مداوم و عدم استراخت شهید بزرگوار بود، وقتی جسم پاک و مطهر و چهره متبسّم شهید را پس از شهادت دید، گفت: « حاج حسن راحت شد و خوابید.» برادر کوچکتر حاج حسن، شهید محمدرضا کسایی نیز قبل از وی به فیض شهادت نائل آمده بود.
کتاب مهمانی آخر
کتابی با عنوان «میهمانی آخر» از سوی مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس دفتر امور ایثارگران وزارت جهاد کشاورزی در سال 1391 توسط انتشارات آل احمد منتشر شد. نویسنده این کتاب علی رستمی است و در قالب خاطره نوشته شده است. نویسنده در 427 صفحه خاطراتی از شهید را در مصاحبه با 40 نفر از همرزمان، اعضای خانواده و هم‌کلاسی‌های دوران تحصیل او بیان کرده است.این کتاب که تصاویری از فعالیت‌های شهید کسایی و 14 دست نوشته از این شهید را در بر دارد، از سوی انتشارات آل احمد روانه بازار نشر شده است.
مستند بلال جبهه عرفان
این مستند به آشنایی با زندگی و مبارزات شهید محمدحسن کسایی فرمانده گردان های انصار و جهاد سازندگی می پردازد. تهیه کننده و کارگردان این اثر مجید حسن زاده است و به سفارش صداوسیمای مرکز آذربایجان شرقی تولید شده است.
گفتنی است که جاده کمربند اصلی تبریز که مسیر تردد خودروها از شرق به غرب کشور را فراهم میکند به اسم اتوبان شهید کسایی نامگذاری شده است.
