بیماری فقرا

از قصه‌ی ما

دکتر حسین قریب فرزند دکتر محمد قریب از روزگاری می گوید که پدرش علی رغم میل باطنی و تنها به دلیل تبحر در امر پزشکی از سوی دربار برای معاینه فرزندان آنها فراخوانده شده بود. او می گوید: دکتر قریب را مدتی پشت در نگه داشتند، پس از اینکه دکتر کودک اشراف زاده را معاینه می کند به درباری ها می گوید کودک سل دارد و آنها بر آشفته می گویند، سل که بیماری فقرا است نه ما ثروتمندان و دکتر قریب با شوخ طبعی و حاضر جوابی خود می گوید: حضرات تصور کرده اند که ویروس سل را هم می توانند مانند دکتر قریب پشت در نگه دارند.

دکتر غلامرضا خاتمی از شاگردان استاد قریب، استاد پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی تهران و فوق تخصص گوارش در کودکان از پندهای دکتر محمد قریب می گوید: دکتر قریب از ما می خواست که در ملاقات با والدین کودکانی که بیماری لاعلاج دارند هیچگاه آنها را ناامید نکنیم و به آنها دلداری دهیم که علم پزشکی در آینده ممکن است راه حلی برای این بیماری بیابد. او اضافه می کند: دکتر قریب به گونه ای دانشجویان خود را آموزش می داد که الآن از این شیوه به نام PBL نام می برند، یعنی روش مبتنی بر حل مسئله!

دکتر علیرضا مرندی از روزگار غربت عدالت در سلامت می گوید. وی تأکید می کند: آیا دکتر قریب اگر امروز زنده بود از ما راضی بود. پاسخ این سئوال را نمی دانیم اما می دانیم که ما پزشکان با پول همین مردم به دانشگاه رفته ایم و شاید اگر موقعیت تحصیلی مان اجازه نمی داد به جای پزشکی شغل دیگری داشتیم. وی که سابقه وزارت بهداری سابق و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در دو دولت در کارنامه کاری خود دارد، خطاب به جامعه پزشکی می گوید، مردم منتظر این هستند که ما عدالت در سلامت را اجرا کنیم.

همچنین دکتر حسین قریب فرزند محمد قریب به خاطره ای در زمینه حق ویزیت اشاره می کند و می گوید: تا پیش از پزشک شدن من حق ویزیت پدرم 3 تا 5 تومان بود اما پس از اینکه در خیابان نیاوران یک مطب مشترک دایر کردیم حق ویزیت پدر 50 تومان بود و حق ویزیت من 150 تومان بود که پدر از من پرسید چرا حق ویزیت تو اینقدر زیاد است که به او گفتم چون بیماران شما از من بیشترند.


بزرگداشت بزرگ مردی همچون قریب در خور نام وی با حضور تعداد زیادی از شاگردانش در حالی به پایان رسید که نخستین کرسی دانشگاه علوم پزشکی تهران به نام وی نامگذاری شد و غرفه ای شامل یادگارهای و نشانها و مدارک دکتر محمد قریب در موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران به دست دکتر شمس شریعت تربقان افتتاح شد. به گزارش مهر، دکتر محمد قریب در سال 1288 هجری شمسی در خیابان امیرکبیر تهران به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان سیروس و متوسطه را در دارالمعلمین یکی از بهترین مدارس متوسطه گذراند. او در سال 1306 در زمره اولین گروه دانشجویان ایرانی بود که برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به فرانسه رفت و در پایان سال اول موفق به دریافت جایزه لابراتور تشریح دانشکده پزشکی در شهر رن فرانسه شد.

وی در سال 1314 نخستین ایرانی بود که توانست در کنکور انترنی بیمارستان پاریس به موفقیت دست یابد و با رساله "وقفه های تنفسی در شیرخواران" از پایان نامه خود دفاع کرد. دکتر محمد قریب در سال 1317 به ایران بازگشت و در سال 1319 به عنوان دانشیار طب اطفال در دانشگاه تهران به فعالیت علمی مشغول شد. وی ابتدا در بیمارستان رازی به اداره بخش اطفال مشغول شد و بعد از آن به بیمارستان هزار تختخوابی رفت و در آنجا بخش اطفال را دایر کرد.

دکتر قریب در سال 1321 به دریافت نشان عالی دولت فرانسه نائل شد و در سال 1350 پس از تأسیس انجمن بیماریهای کودکان ایران موفق به عضویت در هیئت مدیره انجمن بین المللی بیماریهای کودکان شد. او در آخرین سالهای عمر موفق به دریافت نشان درجه اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش شد.


وی در طول سالهای فعالیت علمی خود علاوه بر حضور در کنگره های مختلف بین المللی توانست اولین تعویض خون را در ایران انجام دهد و از بنیانگذاران انتقال خون در ایران شد. از مهمترین اقدامات او بنیانگذاری و تأسیس اولین بیمارستان تخصصی کودکان با نام مرکز طبی کودکان به همراه دکتر حسن اهری بود.

استاد فقید دکتر قریب در حین فعالیت علمی فعالیت سیاسی و اجتماعی خود بارها در کلاس درس به اقدامات رژیم پهلوی انتقاد کرد و پس از واقعه 18 مرداد سال 32 پس از امضای یک بیانیه به همراه 10 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران به دستور محمدرضا شاه از دانشگاه اخراج شد که این موضوع باعث افزایش محبوبیت وی در بین دانشجویان و جامعه دانشگاهی شد. دکتر قریب در سال 1351 به "هماچوری" (دفع خون از دستگاه ادراری) مبتلا شد که بعدها سرطان مثانه تشخیص داده شد و توجه به تأثیر نداشتن اقدامات درمانی انجام شده در ایران و آمریکا، وی در اول بهمن ماه 1353 در بیمارستان مرکز طبی کودکان دار فانی را وداع گفت و طبق وصیت خود در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.

دکتر محمد قریب به پاس خدمات چشمگیر علمی به دریافت نشان دانش از دانشگاه تهران، نشان درجه اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش و نشان عالی لژون‌ دونور از دولت فراسه نائل گشت