فهمیده‌ی آذربایجان کیست؟
شهید حسن جنگجو معروف به فهمیده آذربایجان که با رجعت پیکرش در سال ۹۶ و همزمانی مراسم تشییع او با رحلت مادر چشم انتظارش، حال و هوای عجیبی به تبریز و کل ایران داد و همه را منقلب کرد.
حسن جنگجو در ۲۰ سالگی، بعد از اعزام به جبهه و گذراندن یک دوره ۱۰ روزه آمادگی دفاعی به گروه شهید چمران منتقل می‌شود. به خاطر جثه کوچکش اول به آشپزخانه می‌رود. وقتی شهید چمران ایشان را می‌بیند، با توانایی‌های رزمی و علاقه وی برای دفاع از کشور آشنا می‌شود. با ضمانت خود شهید چمران به خط مقدم راه پیدا کرده و در جنگ‌های نامنظم شرکت می‌کند. او در اسفند سال ۶۲ در عملیات خیبر در حالی که تنها ۲۳ سال داشت، به شهادت می‌رسد. سال ۹۶ با آزمایش DNA او را شناسایی می‌کنند.
روایت BBC از شهید جنگجو
در همان ایام رجعت پیکر شهید، به او لقب فهمیده‌ی آذربایجان می‌دهند و چند سال بعد آلفرد یعقوب زاده، عکاس جنگ و خالق عکس معروف شهید جنگجو، در برنامه تماشای BBC، ماجرای عکس جنگجو را چنین روایت می کند: "مشغول پیشروی بودیم ، تو اون گل و لای ، خیلی خیس بودم، چشمم به این بچه افتاد، آموزش نظامی نداشت. به جبهه اومده بود و بهش اسلحه داده بودن و در اون شرایط نمی دونست چی به چیه؟ حس کردم خیلی ترسیده، منو بغل کرد و گریه می کرد گفت بابام منو آورده ، گفتم عیب نداره حالا دیگه اومدی . ۱۳ سالش بود و من ۲۰ سال . چند روز بعد یکی از مسئولین منو که دید گفت اون رفیقتو یادته؟ شهید شد"
این در حالیست که حسن جنگجو در سال 59، جوانی 20 ساله بود و آن عکس چندین کیلومتر دورتر از خط مقدم ثبت شده؛ نیروها در حال آموزش نظامی هستند نه پیشروی. از طرفی، پدر شهید جنگجو در آن زمان هیچ سابقه‌ای از حضور در جبهه نداشته؛ حسن اولین عضو خانواده بود که با اصرار خودش در جبهه حاضر شد. و در نهایت شهید جنگجو حدود سه سال پس از آن عکس معروف و در سال 62 به شهادت رسید، نه چند روز بعد.
منابع
«پای برهنه با دشمن جنگید / شهید چمران گفت: حسن منیم بالامدی». سایت تبریز بیدار. 8 مهر 99.
«جنگجوی آذربایجان و حکایت عکسی که ماندگار شد ». رجا نیوز. 16 شهریور 96.
