زندگی عادی

«حاجی سید محمود روحانی»، عالم متنفذ رشت خبردار شد که میرزا کوچک خان به گیلان بازگشته و در خفا زندگی می کند. دوستان میرزا به او گفتند که با کنسول روس صحبت کنند تا زمینه زندگی عادی میرزا در زادگاهش فراهم شود. حاجی سید محمود که ملای فهمیده و خوش نیتی بود این تکلیف را پذیرفت و با عمامه و ردا و قیافه نافذ روحانیتش به ملاقات کنسول روس در رشت رفت. کنسول گفته بود: «او از کسانی بود که در مشروطه علیه ما قیام کرد. ما هم وقتی بی عُرضگی حکومت ایران را دیدیم خودمان دست به کار شدیم و او را به ۵ سال دوری از زادگاهش تبعید کردیم. ولی حالا ۵ سال تمام نشده. اگر او قول بدهد که دست از پا خطا نکند و دست از ماجراجویی بردارد می تواند در رشت و گیلان بماند.» میرزا که برای ایجاد نهضت جنگل به گیلان بازگشته بود، قول داد که ماجراجویی نکند!