نفت فروش انقلابی
معرفی
علی‌اصغر صفار، سال۱۳۱۱ در سبزوار به دنیا آمد. پدرش در کار رویگری و سفیدکردن ظروف مسی بود. وقتی مأموران ثبت‌احوال رضاخانی برای ثبت‌نام خانوادگی به او مراجعه کردند، شهرت «صفار» یعنی رویگر را برای خودش انتخاب کرد. اوایل دهۀ چهل، علی‌اصغر صفار در خیابان عطاملک شعبۀ نفت‌فروشی راه انداخت و کمی بعد دومین شعبۀ نفت‌فروشی‌اش را در فلکۀ اسرار باز کرد. مدتی بعد کارش از شعبه‌داری نفت، به پیمان‌کاری شرکت نفت با چند تانکر ترقی یافت. انصاف در کاسبی، دست‌گیری از ضعفا و توجه به نماز اول‌وقت، از شاخصه‌های رفتاری او بود. صفار در کنار فعالیت اقتصادی، از جامعه هم غافل نبود. او برای روشنگری مذهبی، جلسات متعددی در منزلش برپا کرد و در بحبوحۀ مبارزات انقلاب، با عالمان انقلابی سبزوار به‌ویژه آیت‌الله سیدمحمدحسن علوی و آیت‌الله فخرالدین افقهی، ارتباط تنگاتنگی داشت. در سال‌های دفاع مقدس هم مدتی به‌عنوان مسئول تدارکات سپاه سبزوار و سپس به‌صورت داوطلب، نقش فعالی در پشتیبانی جبهه و جنگ داشت. او در سال۱۳۶۸ بر اثر سانحۀ رانندگی درگذشت
جلسات مذهبی در منزل صفار
روضه های زنانه
علی‌اصغر صفار جزو پیش‌گامان برگزاری جلسات مذهبی خانگی در سبزوار بود. او این جلسات را با برگزاری روضه‌های زنانه شروع کرد؛ قبل از سال۱۳۵۰، زمانی که منزلش در خیابان کاشمر بود. این روضه‌ها هر هفته چهارشنبه برگزار می‌شد.
هیئت نفت فروش ها
علی‌اصفر صفار نفت‌فروشی داشت. توی خانۀ خیابان کاشمرش هیئتی راه انداخته بود از فروشندگان نفت سبزوار. در این هیئت قرآن قرائت می‌شد و سخنران مسائل شرعی و احکام را برای مستمعان تبیین می‌کرد. گاهی هم گوشه‌وکنایه‌ای به رژیم و سیاست می‌زد.
پخش نوارهای فلسفی
شروع جدی روشنگری‌های مذهبی در منزل علی‌اصغر صفار به سال 1350 شمسی برمی‌گردد؛ زمانی که صفار از خیابان کاشمر به خیابان کاشفی و بالاتر از دادگستری نقل‌مکان کرد. پخش نوارهای حجت‌الاسلام فلسفی در این منزل و در جلساتی شروع شد که عصرهای جمعه یک‌ساعت‌ونیم قبل از غروب برقرار بود. مردم آن‌قدر از این جلسه استقبال می‌کردند که توی خانه جا برای سوزن‌انداختن نبود. به‌گفتۀ علی صفار، این جلسات دوسه سال ادامه داشت تا اینکه از ساواک مشهد آمدند و کل نوارها و دستگاه‌های پخش را جمع کردند و بردند. بدین ترتیب، جلسات پخش نوار به تعطیلی کشید. چند سال بعد، وقتی حجت‌الاسلام فلسفی به‌دعوت آیت‌الله علوی برای سخنرانی به سبزوار می‌آید، وصف این جلسات را می‌شنود. اوصاف جلسۀ پخش نوار، فلسفی را به منزل علی‌اصغر صفار می‌کشاند و یک شب در منزلش مهمان می‌شود.
جلساتی ویژه نوجوانان و جوانان
تعطیل‌شدن جلسات پخش نوار فسلفی به‌معنای تعطیل‌شدن جلسات منزل صفار نبود. غیر از جلساتی که به‌صورت مقطعی و در مناسبت‌های مختلف، از ماه رمضان تا ایام محرم برگزار می‌شد، دو جلسۀ ثابت هفتگی و یک جلسۀ دوره‌ای در منزل صفار برقرار بود. مهدی صفار از جلسه‌ای می‌گوید که برای نوجوانان و جوانان برگزار می‌شد: «یکی از جلسات ثابت ویژۀ جوانان و نوجوانان بود که هر هفته چهارشنبه‌شب‌ها، با سخنرانی حسین هراتی و حمیدرضا کفاش برپا می‌شد. در کنار مطرح‌شدن بحث‌های اعتقادی، حسین هراتی از روشنگری‌های اجتماعی در این جلسات غافل نمی‌شد.» آن سال‌ها جلسه‌ای هم از طرف مکتب نرجس در منزل صفار برگزار می‌شد. در این جلسه که یکشنبۀ هر هفته برقرار بود، خانم ثمینی سخنرانی می‌کرد. خانم طاهایی نیز وقت‌هایی که به سبزوار می‌آمد در منزل صفار سخنرانی داشت.
جلسات مخفیانه با حضور دکتر شریعتی
علاوه بر این جلسات، جلسات مخفیانه‌ای با جمعی ده‌بیست‌نفره، با حضور دوستان نزدیک علی‌اصغر صفار و گاهی مهمانانی که از مشهد یا تهران می‌آمدند، برپا می‌شد. افرادی مانند تقی مجمع‌الصنایع، یحیی علیپور و محمدحسین فاضل پای ثابت این جمع‌ها بودند. جلسات دوره‌ای هم جلساتی بود که با نام انجمن حجتیه برگزار می‌شد. دکتر شریعتی یکی دیگر از افرادی بود که در برخی جلسات منزل صفار حاضر می‌شد. او البته به این جلسات نقدهایی داشت و می‌گفت: «اگر می‌خواهید جلساتتان دوام پیدا کند، خوب است سفره‌هایتان را هم مذهبی کنید.» دکتر شریعتی اعتقاد داشت که جلسات باید ساده و دور از تجملات برگزار شود.
خانه انقلاب
علاوه بر دکتر شریعتی که چند بار در جلسات منزل صفار حاضر شد، فخرالدین حجازی هم در بعضی جلسات می‌آمد؛ از جمله جلسه‌ای که در طبس برگزار شد. یک بار هم که محمدتقی شریعتی برای سخنرانی در حسینیۀ عطارها به سبزوار دعوت شده بود، با ممانعت شهربانی روبه‌رو شد و مردم به منزل صفار رفتند. علی‌اکبر افچنگی سخنرانی محمدتقی شریعتی در منزل صفار را به یاد دارد، در حالی که مأموران جلوی در منزل نشسته بودند. به‌جز برگزاری جلسات، علی‌اصغر صفار از اکثر انقلابیانی که به سبزوار می‌آمدند، در منزلش پذیرایی می‌کرد. سیدابوالقاسم حسینی که به سبزوار آمد، یک ماه همراه خانواده‌اش در منزل صفار ساکن بود. از دیگر انقلابیانی که او در منزلش از آن‌ها پذیرایی می‌کرد، می‌توان از آیت‌الله خزعلی، آیت‌الله امامی کاشانی، حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد و حجت‌الاسلام محمدتقی عبدوس نام برد. بر این اساس، اگر منزل صفار را در کنار بیوت آیت‌الله فخر و آیت‌الله علوی یکی از خانه‌های انقلاب سبزوار بنامیم، گزاف نگفته‌ایم
منبع
دایره المعارف انقلاب سبزوار
