روحانی: توطئه‌گرها را در نماز جمعه به دار آویزان کنند
روحانی: توطئه‌گرها را در نماز جمعه به دار آویزان کنند/ چمران: شعار انحلال ارتش از شعارهای ضدانقلاب است
واکنش مجلس شورای اسلامی به کشف کودتای نقاب
دکتر چمران: «مسئله‌ای را که می‌خواهم به عرض شما برسانم این است که این ارتش با تمام هجوم و حمله‌ای که به آن می‌شود ارتشی نبود که با ملت ما بجنگد، پیروزی انقلاب ما در سایه این حقیقت بود که ارتش به ملت ما پیوست و نجنگید. یک ارتش پانصد هزار نفری اگر می‌خواست با ملت بجنگد، میلیون‌ها کشته می‌دادند نه شصت هزار نفر، نه هفتاد هزار نفر، ارتش به ملت پیوست و طاغوت احساس کرد که این وفادار به منفعت طاغوت نیست.»
بعد از کشف و خنی شدن کودتای نقاب، در مجلس بحث‌های فراوانی درباره‌ی انحلال ارتش و لزوم پاکسازی بیشتر آن صورت گرفت. در اولین جلسه بعد از کودتا حسن روحانی با اشاره به نقش تیپ نوهد در عملیات کودتا خواستار انحلال یا ادغام آن شد. همچنین دیگر نمایندگان خواستار برخورد شدید با ارتش شدند که این مسئله با واکنش شهید چمران، وزیر وقت دفاع که همزمان نماینده مجلس نیز بود، روبه‌رو شد.
مشروح بخش‌هایی از مذاکرات روز 23 تیر 1359 به این شرح است:
حسن روحانی:
... دادگاه انقلابی ارتش که برای توطئه‌گران تشکیل می‌شود، در کارش عجله نکند و تحقیقات را در حد وسیع ادامه بدهد و کاملا ریشه‌یابی بکند ولو اینکه اعدام افراد توطئه‌گر هم 2هفته، 3هفته، یک‌ماه عقب بیفتد. هیچ عجله‌ای در اعدام توطئه‌گران نیست. و تقاضای دیگر من این است که همانطور که در مسئله زنا قرآن می‌گوید ولیشهد عذابهما طائفه من‌المومنین، توطئه‌گرها را خوب است که در مراسم نماز جمعه بیاورند و به دار آویزان کنند تا مردم مشاهده کنند و تأثیرش، تأثیر بیشتری باشد.
نکته‌ای که در اینجا لازم است عرض کنم، این است که در این توطئه هم عده‌ای از بازنشستگان ارتش دخالت داشتند و هم نیروهای به‌اصطلاح مخصوص یک عده‌ای‌شان دخالت داشتند. این مسئله چندین بار قبلا به مسئولان گفته شده بود و حالا هم من این را در مجلس مطرح می‌کنم که در آینده روی این مسئله تصمیم‌گیری بشود.
بازنشستگانی که ما در ارتش داریم، عده‌ای‌شان خارج از کشور هستند و دارند حقوق می‌گیرند و مشخص است که دارند توطئه می‌کنند. عده‌ای داخل کشور هستند و حقوق بازنشستگی می‌گیرند، باز هم مشخص است که دارند چه‌کار می‌کنند. عده‌ای دیگر هم اگر توطئه نمی‌کنند و سالم هستند، حداقل حقوق بازنشستگی کامل به آنها پرداخت نشود. معلوم نیست که آنها در رژیم سابق خدمتی نکرده باشند. حداقلی که بتوانند زندگی را بگذرانند نه بیشتر؛ این صلاح نیست که از مال مردم مستضعف به یک مشت امیر بازنشسته پول داده بشود و آنها هم در خارج کشور توطئه کنند.
... نکته دیگر اینکه راجع به نیروهای مخصوص بارها به مسئولان پیشنهاد شده که این نیرو را منحل اعلام کنند و اینها خطرناک هستند و متأسفانه توجه نشد و در این کودتا هم نقش عظیمی را آنها داشتند. البته در میان آنها افراد صالحی وجود دارند که باید بمانند. دیروز آقای اصفهانی...
رئیس: وقت جنابعالی تمام است.
روحانی: اجازه بدهید یک لحظه؛ آقای اصفهانی اشاره کردند به‌مساله همافران و درجه‌دارها این را من باید تذکر بدهم که در ارتش زبان خاصی وجود دارد. اگر کسی می‌خواهد راجع‌به ارتش بحث کند نگوید همافرها و درجه‌دارها؛ ما در ارتش پنج قشر داریم: کارمند و غیرنظامی، همافر، درجه‌دار، سرباز و افسر و بین تمام این گروه‌ها افراد انقلابی وجود دارد و در میان این پنج گروه هم ممکن است افراد ضدانقلاب کم و بیش باشند. بنابراین نام قشر خاص و گروه خاص صلاح نیست که در اینجا مطرح بشود، تمام نظامیانی (زنگ رئیس) که متعهد و مسئول بوده‌اند ما به آنها احترام می‌گذاریم.
بعد از روحانی، نوبت سخنرانی خلخالی بود و بعد از او دکتر چمران به دفاع از ارتش پرداخت.
چمران:...سؤالات متعددی درباره ارتش مطرح شد که بنا به وظیفه شرعی خودم و به حسب روشنگری بعضی از سؤال‌های متعددی که دوستان مطرح کردند مختصری ذکر می‌کنم. دو روزنامه را، روزنامه‌ی جمهوری اسلامی را از دیروز و پریروز همراه خودم آورده‌ام و سخنی که دوستان خودمان در اینجا مطرح کردند نیز دنباله یا هماهنگ همین مطالب روزنامه‌ها بود که به شدت به ارتش حمله شده است. خوشوقتم که روزنامه جمهوری اسلامی دیروز لحنی جدا از پریروز داشت. فقط یک جمله این را از پریروز می‌خوانم که ارتش بعد از انقلاب نشان داده است که هماهنگ [با] انقلاب نیست و نشان داده است که خلاصه برخلاف مؤمنین و غیره رفتار می‌کند.
کسی نمی‌تواند فداکاری‌ها و رشادت‌های پرسنل ارتش را در سرکوبی ضدانقلاب و آزادسازی غرب کشور نادیده بگیرد
خوشبختانه دیروز که در همان روزنامه جمهوری اسلامی تصریح شده است می‌گوید کسی نمی‌تواند فداکاری‌ها و رشادت‌های پرسنل ارتش را در سرکوبی ضدانقلاب و آزادسازی غرب کشور نادیده بگیرد، کسی نمی‌تواند شجاعت و شهامت نیروهای مسلح را در نابودی عوامل عراق و اشرار حزب بعث انکار نماید، کسی قادر نیست نقش عناصر ارتشی را در پاکسازی منطقه قطور مورد اغماض قرار بدهد، هیچکس نمی‌تواند هشیاری انقلابی انجمن‌های اسلامی را و خصوصاً انجمن اسلامی نیروی هوایی را در کشف این توطئه ندیده بگیرد.
به هر حال خوشحالم که روزنامه‌ی جمهوری اسلامی با این بیان واضح و صریح خودش روشن کرد؛ ولی متأسفانه بعضی از دوستان نماینده ما همچنان با همان شور و هیجان به ارتش حمله می‌کنند و مطلبی را که می‌خواهم خدمت دوستان عرضه بدارم این است که همان کسانی که این توطئه را کشف کرده‌اند در داخل ارتش بوده‌اند، همان انجمن‌های اسلامی و مسئولین دیگری که از دو ماه پیش این موضوع را تحت مراقبت قرار دادند آنها هم جزو پرسنل ارتش بودند، خارج از ارتش که نبودند.
کمیته‌ها و پاسداران خیلی کمک کردند و به‌خصوص در دستگیری توطئه‌گران در روزهای آخر فداکاری زیادی از خود نشان دادند، ولی از دو ماه قبل این توطئه تحت بررسی و مراقبت بوده است و همین دوستان مؤمن... به طور کلی عمل صحیحی نیست، عملی است که استعمار می‌خواهد این قضیه‌ای است که می‌خواهم روی آن تکیه بکنم: ما یا باید بپذیریم که آیا به ارتش نیازی هست، در نابودی‌اش نکوشیم. مطلبی را که ما به آن ایمان داریم و مطمئن هستیم دشمن ما با تمام قدرت خویش می‌کوشد که ارتش را تضعیف کند، حتی نابود و منحل کند، شعار انحلال ارتش از شعارهایی است که ضدانقلاب از روزهای اول مطرح کرده و هنوز هم به دنبال آن است.
معادیخواه: آقای رئیس تذکر آیین‌نامه‌ای دارم.
رئیس: تذکر آیین‌نامه‌ای مورد ندارد هنوز صحبت قبل از دستور است.
معادیخواه: اگر صحبت نماینده‌ای تحریف بشود آن نماینده حق دارد از خود دفاع کند. آقای چمران صحبت‌ها را دارند تحریف می‌کنند. حمله‌ای به ارتش نبوده حتی پیشنهاد تشویق از عناصر مؤمن و فداکار داخل ارتش هم بوده است.
هر نهادی هر ارگانی که منشأ اثر باشد مورد هجوم دشمن هست
چمران:متشکرم جناب آقای معادیخواه، من می‌خواستم این برای همگان روشن بشود. شاید در ذهن شما این طور نبود ولی در ذهن عده‌ی زیاد دیگری این طور منعکس شده است، این بود که می‌خواستم برای همگان روشن بشود که هر نهاد انقلابی در این کشور مورد هجوم هست، شما می‌دانید که به جامعه‌ی روحانیت کشور حمله می‌کنند که لجن‌مالش بکنند، می‌دانید که به سپاه پاسداران و کمیته‌ها هم حمله می‌کنند که آنها را به لجن بکشند، بنابراین هر نهادی هر ارگانی که منشأ اثر باشد مورد هجوم دشمن هست و دشمن سعی می‌کند که آنها را بکوبد، بنابراین ما نباید وسیله‌ای قرار بدهیم تا این طرح دشمن پیاده شود در رابطه با ارتش.
سؤالاتی که سروران مطرح کردند یکی در مورد پاکسازی است، شما شاید بدانید که در ارتش بیش از دوازده هزار نفر تا به حال پاکسازی شده است و پاکسازی ارتش زود‌تر و سریع‌تر از هر وزارتخانه دیگری انجام شده است و شاید بدانید که بزرگترین حمله‌ها و هجوم‌ها به شخص من از طرف نیروهای مرتجع، ضد انقلاب وابسته به طاغوت از داخل و خارج کشور بابت همین پاکسازی‌ها جریان دارد و مسئله‌ی پاکسازی که همچنان ادامه دارد مسئله‌ی خطرناکی است، دوست عزیز ما آقای دکتر روحانی مسئله‌ای را مطرح کردند که تیپ «نوهد» را منحل کنید. یکی از مشکلات بزرگ همین جاست که تیپی را که بهترین رزمندگان ما هستند منحل کنیم، آنها را بیرون بریزیم، آن وقتی این دوازده هزار نفری را که بیرون ریختیم اینها چه خواهند کرد؟ کجا خواهند رفت؟ آیا به دشمن می‌پیوندند؟ نمی‌پیوندند؟ با آنها باید چگونه معامله کرد؟ آیا صحیح است که بهترین رزمندگان را دور بریزیم؟ برای اینکه احتمالا یک دهم آنها به دشمن بپیوندند. یا بهتر است آنها را تحت کنترل خود داشته باشیم؟
حسن روحانی: انحلال به معنای اخراج نیست، می‌شود که آنها را به واحدهای دیگر منتقل کرد.
چمران: به هر حال من تعجب می‌کنم که جناب آقای دکتر روحانی خودشان دست‌اندرکار ارتش هستند و در سازمان سیاسی و ایدئولوژیک ما بزرگترین نقش را پیاده می‌کنند و به این مشکلات آگاهی کامل دارند.
خلخالی: پس می‌ترسید اگر منحل کردید ملحق بشوند به آنها. بنابراین اینها به درد نمی‌خورد، ما هیچ باکی از آنها نداریم ما به کسی باج نمی‌دهیم.
رئیس: آقای دکتر چمران بفرمایید ادامه بدهید.
دوازده هزار نفر از ارتش پاکسازی شده‌اند
چمران: به هر حال دوازده هزار نفر از ارتش پاکسازی شده‌اند و می‌خواستم به آقای خلخالی این نکته را عرض کنم که در رابطه با پاکسازی ادارات و وزارتخانه‌های دیگر که صد نفر، سی نفر، چهل نفر پاکسازی می‌کنند، در ارتش دوازده هزار نفر پاکسازی شده، اینکه امر ساده‌ای نیست و این عمل به شدت ادامه دارد، کمیته‌های متعددی است در نقاط مختلف که مسئول این کار‌ها هستند و مسئله‌ی مهمی که از نظر نظامی به عرض دوستان برسانم این است که دشمن همیشه و همه جا قادر است که کودتایی به راه بیندازد، خریدن پنج افسر یا بیست افسر برای دشمن با قدرت پول کار ساده‌ای است.
کیاوش: افسران مؤمن هرگز خریداری نمی‌شوند.
به فرض اینکه بیست نفر از تیپ نوهد بخواهند کودتا کنند 120 نفر در مقابل آنها می‌ایستند
چمران: شما اگر ارتش صدر اسلام را هم در نظر بگیرید دوست عزیز من جز عده انگشت‌شماری افراد دیگری بودند آن‌چنان که باید و شاید رسالت مقدس نبی اکرم را درک نکرده بودند. آنها هم تعدادشان از انگشتان دست تجاوز نمی‌کرد. بنابراین مسئله‌ی مهم استراتژیک که برای ما مطرح است که زمینه برای کودتا وجود نداشته باشد و مسئله‌ای را که از نظر نظامی درحال حاضر می‌خواهم عرضه کنم این است که زمینه برای کودتا نیست، به فرض اینکه بیست نفر از تیپ نوهد بخواهند کودتا کنند 120 نفر در مقابل آنها می‌ایستند، اگر فرماندهی بخواهد هواپیما را همان طور که امام امت فرمودند به هوا ببرد پس از مدتی بنزینش تمام می‌شود باید بنشیند، هنگامی که زمینه برای کودتا نیست درجه‌داران و افسران و غیره با 20 نفر افسر همکاری نکنند کودتایی در نمی‌گیرد.
مسئله‌ی مهم زمینه‌ای است که در آن زمینه ما داریم زندگی می‌کنیم، مسئله‌ای که می‌خواهم به شما بگویم در تمام دنیا حتی در خود آمریکا حتی در روسیه شوروی، آمریکا و در آنجا جاسوس دارد، در خود پنتاگون روسیه شوروی هم جاسوس دارد. امری است واضح که یک عده‌ای از افراد کشور را دشمن می‌تواند بخرد، اینکه امر کلی است ولی مسئله زمینه است، در حال حاضر در ارتش ما زمینه برای کودتا وجود ندارد، این ارتشیان ما اطاعت نخواهند کرد، زیر بار نخواهند رفت، نه فقط ملت ما علیه آنها خواهد جنگید بلکه ارتشیان هم خواهند جنگید.
مسئله‌ای را که می‌خواهم به عرض شما برسانم این است که این ارتش با تمام هجوم و حمله‌ای که به آن می‌شود ارتشی نبود که با ملت ما بجنگد، پیروزی انقلاب ما در سایه این حقیقت بود که ارتش به ملت ما پیوست و نجنگید. یک ارتش پانصد هزار نفری اگر می‌خواست با ملت بجنگد، میلیون‌ها کشته می‌دادند نه شصت هزار نفر، نه هفتاد هزار نفر، ارتش به ملت پیوست و طاغوت احساس کرد که این وفادار به منفعت طاغوت نیست. بنابراین گریخت. بنابراین ارتشی است که اکثریت مطلق، به نفع ملت و به نفع انقلاب ما است.
عده‌ای که می‌خواهند کودتا به راه بیندازند اعداد معدودی هستند
بنابراین عده‌ای که می‌خواهند کودتا به راه بیندازند اعداد معدودی هستند و این عملی است که در همه جای دنیا و برای همیشه برای دشمنان وجود دارد، ولی مسئله‌ای را که می‌خواهم اینجا مطرح کنم این است که با یک بازی سیاسی و با مسئله‌ای و با یک کودتای ساختگی که نظیرش را در چند روز پیش دیدیم، سبب نشوند که رابطه ملت با ارتش قطع شود، سبب نشود که آن پرستیژ و شخصیتی را که ارتش ایجاد کرده است و خود شما فرمودید که ملت خودش را فدای ارتش قلمداد می‌کرد از بین برود.
این وحدت و یکپارچگی بین ارتش و مردم بزرگترین منبع قدرت برای کشور ما در مقابل بیگانگان است و این موضوع را شما به تجربه دیده‌اید. مسئله‌ی خوزستان را شما بهتر از من آگاه هستید، بنابراین شما مقابل قدرت‌های نظامی بزرگ و سازماندهی دشمن مقاومت بکنید. احتیاج به ارتش هست و به همین علت است که دشمن سعی می‌کند ارتش را با قدرت بکوبد، از نظر مردم بیندازد، پرستیژ ارتش را از بین ببرد و ما نباید تسلیم این امر بشویم. از این کودتا‌ها و نظیر این توطئه‌ها چه بسا که زیاد اتفاق بیفتد ولی همین‌طور که گفتم زمینه‌ای برای کودتا در داخل ارتش و در خارج از ارتش وجود ندارد. اما درباره فرماندهان بگویم به خدای بزرگ سوگند می‌خورم افسرانی در این ارتش هستند که من با کمال جرأت و جسارت در پشت آنها نماز خوانده‌ام و نماز می‌خوانم.
سرگرد صیاد شیرازی که هم اکنون به فرماندهی عملیات غرب منصوب شده است
بد نیست از یکی از افسران پاک در اینجا اسم ببرم، به نام سرگرد صیاد شیرازی که هم اکنون به فرماندهی عملیات غرب منصوب شده است و یک سرگرد است و رئیس‌جمهور هم دستور فرمودند که به او دو درجه بدهند که سرهنگ بشود، این افسری است که در روزگار گذشته سال گذشته در سردشت همراه من بود و پاکی و تقوا و ایمان و شجاعت هر چه بخواهید در این افسر بی‌نظیر است. در تفسیر قرآن شاید بتوانم بگویم از اکثریت کسانی که در اینجا نشسته‌اند تبحر زیادتری داشته باشد.
چنین افسران پاکی که مورد قبول همگان هستند به مسئولیت گماشته شدند. حتی باقری، دیروز دوستی از ما به باقری حمله کرد. تیمسار باقری کسی بود که قبل از هر کس (جناب آقای خلخالی هم اطلاع دارند) دو ماه قبل این توطئه را به رئیس‌جمهور خبر داد. او اگر می‌خواست بگریزد می‌توانست بگریزد، او اگر می‌خواست با آنها همکاری کند خیلی امکانات داشت، ولی کسی بود که به طور مرتب اخبار توطئه‌گران را به رئیس‌جمهور می‌داد و دولت و رئیس جمهور از کانال‌های مختلف، افکار مختلفی دریافت می‌کردند که یکی از طرف او بود. بنابراین به صرف شعارهای تند و احساسات کور افرادی را کوبیده‌اند. در حالی که گفتم چنین فرماندهانی فکور، سرهنگ فکوری که فرمانده نیروی هوایی شما است، کسی است که بیشتر مؤمنین شما در پشت او نماز می‌خوانند، در پاکی...
شاهچراغی: آقای چمران بگویید که چند روز قبل به آنجا رفته‌اند در منزل آقای باقری چه چیزهایی به دست آمد؟ نیروهای مسلمان هوایی وقتی‌که به آنجا رفته‌اند عکس شاه، و شیشه مشروب به دست آورده‌اند. اینها را هم بفرمایید، دلیلی ندارد که آقای باقری قبلاً بیاید و تذکر بدهد.
چمران: تشکر می‌کنم عزیزم ببینید من نمی‌خواهم....
رئیس: آقای دکتر چمران اسامی را که بفرمایید این طور ادامه پیدا خواهد کرد.
حقایقی هست که اگر گفته نشود در مقابل وجدان خودم و خدای خودم احساس گناه می‌کنم
چمران: حقایقی هست که اگر گفته نشود در مقابل وجدان خودم و خدای خودم احساس گناه می‌کنم، بدی‌هایش را گفتید ولی هنرش را هم بگویید. (اشاره به شاهچراغی) منظور من این است این مطالب را که می‌فرمایید همه را من آگاهی دارم ولی می‌خواستم مطالب دیگری را هم بدانید که یک بعدی و یک جانبه قضاوت نکنید والا دفاعی از او مطرح نیست.
نصراللهی: اجازه بدهید یک تذکر بدهم در اینجا بحث بر سر افراد نیست برادر من (چمران: صحیح است) مسلم است که در ارتش ما افراد بسیار شرافتمندی از اقشار مختلف وجود دارد، (چمران: احسنت) حرف ما روی ساخت ارتش است و طبیعی است که هر نظام و هر رژیمی نهاد را متناسب با نیازهای خودش می‌سازد، (چمران ـ احسنت، می‌خواستم الان بحث بکنم) حرف من بر سر این مطلب است، شما می‌گویید زمینه‌ی کودتا در ارتش نیست. من می‌گویم زمینه‌ی کودتا در جامعه ما نیست. در جامعه نیست نه اینکه کودتا در ارتش نیست، هست، همچنان که الان روشن شده که تا به حال هفت کودتا کشف شده است. (همهمه نمایندگان؛ زنگ رئیس) حرف بر سر ساخت و دگرگونی ارتش است که چه کردید؟ که قولش را دادید ولی تا به حال ما چیزی ندیدیم. (چمران: درست است.)
نظام ارتش باید عوض شود
چمران: من هنوز به آنجا نرسیده بودم، دوست عزیز (رئیس ـ تسریع بفرمایید) چشم، معذرت می‌خواهم، دوستان از پاکسازی شروع کردند و من هم از پاکسازی مطلبم را شروع کردم، ولی اگر به مقالات و سخنرانی‌های من در نقاط مختلف از ماه‌ها قبل برخورد کرده باشید از ماه‌ها قبل توجه کردید که من بارها گفتم که نظام ارتش باید عوض شود. نظام ارتش و نظامی است وابسته به نظام طاغوت و ماه‌ها است که دست‌اندرکار اساسنامه‌ها و تغییرات بنیادی در داخل ارتش هستیم و این تغییرات ان‌شاءالله در اسرع وقت انجام خواهد شد. و خود من هم به هیچ‌وجه من‌الوجوه همان طوری که دوست عزیزمان فرمودند به پاکسازی قناعت نمی‌کنم؛ یعنی هنگامی که نظام شما فاسد است حتی اگر افراد خوبی را هم در داخل نظام فاسدی بگذارید فاسد خواهد شد، پس نظام باید عوض بشود.
ایدئولوژی اسلامی خود را در ارتش پیاده کنیم
البته دشمن تا به حال اجازه‌ی چنین فرصتی را برای تغییر بنیادی نداده است یا کمتر فرصت داده است. به هر حال این از اعتقادات اصیل من هست، شاید بگویم که برنامه‌های متعددی در این باره وجود دارد و تا تغییر نظام در ارتش به وجود نیاید شخص خود من قانع نخواهم شد. بنابراین اول پاکسازی است و دوم همین طور که فرمودید تغییر نظام بنیادی ارتش هست و شاید همین هفته‌های آینده شاهد تغییراتی باشید. و مسئله سوم انسان‌سازی در ارتش است. ارتش ما ارتشی است که در خلاء به سر برده و یا شستشوی مغزی زیاد در طول سالیان دراز افکار آنها را به خودشان جذب کرده است، بنابراین باید انسان بسازیم. ارتش را به دانشگاه انسان‌سازی مبدل کنیم و این یکی از کارهایی است که جناب آقای خامنه‌ای و برادران دیگری که دست‌اندرکار سازمان سیاسی ایدئولوژیک ارتش بوده‌اند از روزهای اول به شدت به دنبال این برنامه بودند که بتوانیم ایدئولوژی اسلامی خود را در ارتش پیاده کنیم.
منابع
واکنش مجلس شورای اسلامی به کشف کودتای نقاب ماجرای مباحثه شهید چمران و حسن روحانی در مجلس اول
