ممکن است با شما عکس یادگاری بگیرم؟
چرچیل تنها در فاصله کشیدن یک سیگار در حیاط سفارت شوروی در تهران برای گرفتن عکس یادگاری، شاه را پذیرفت! این تنها فرصت برای دیدار با سران قوای متفقین در ایران بود که با وجود اشغال ایران، شاه را در مملکت خودش به حضور نمی‌پذیرفتند.
کنفرانس تهران
در ۶ آذر، تهران میزبان جلسه‌ای مهم از روسای سه کشور متفق بود. استالین، چرچیل و روزولت در جلسه‌ای که به کنفرانس تهران مشهور شد، حضور یافتند.شاه جدید زبونانه از آنان اجازه میزبانی می‌خواست تا مگر درباره سرنوشت خود اطلاعی پیدا کند. هرچند متفقین به واسطه‌گری فروغی ادامه سلطنت پهلوی با ولیعهد را به تغییر ماهوی دیگری ترجیح داده بودند، اما شاه جوان نه میان مردم محبوب و نه در میان رجال سیاسی قدرتمند نبود. پس هر لحظه امکان شنیدن سوت پایان پهلوی وجود داشت.
میزبان بی کفایت؛ مهمانان همه کاره
جز استالین کسی میزبانی و پذیرایی او را نپذیرفت. پس شاه پهلوی زبونانه به دیدار اشغالگران ایران در تهران رفت. چرچیل تنها در فاصله کشیدن یک سیگار در حیاط سفارت شوروی در تهران برای گرفتن عکس یادگاری شاه را پذیرفت! ر ملاقات با روزولت نیز محمدرضا پهلوی درخواست کرد پدرش را از جزیره موریس به نقطه دیگری که آب و هوایی بهتری داشته باشد تبعید کنند. رایزنی‌های شاه ایران تنها برای بازگرداندن پدر و سرنوشت حکومت پهلوی بود. متفقین هرگز بابت ورود بی‌اجازه به ایران بازخواست نشدند!
توافق نامه کنفرانس تهران
در کنفرانس تهران درباره آینده جنگ جهانی دوم و جهان پس از جنگ تصمیم‌گیری شد. همراهی صد درصد پهلوی‌ها با متفقین سبب شده بود آنان پهلوی را به عنوان مدافع حقوق خود در ایران بپذیرند و نیازی به هزینه نظامی بیشتر در این کشور نبینند. طبق توافق متفقین ۶ ماه بعد از پایان جنگ جهانی دوم ایران می‌توانست بدون حضور قوای نظامی خارجی نفس بکشد. متفقین همچنین اظهار کردند که بخشی از خسارات ناشی از اشغال را به ایران پرداخت خواهند کرد. اما عملا این اتفاق نیفتاد. در کنفرانس تهران بود که طرح عملیات نهایی برای درهم شکستن نیروی مقاومت آلمانی‌ها تهیه شد. طرح ایجاد جبهه دوم و پیاده شدن قوای آمریکایی، انگلیسی، کانادایی و فرانسه آزاد در سواحل نورماندی فرانسه در ۱۶ خرداد ۱۳۲۳ و ضد حمله بزرگ ارتش سرخ شوروی به نیرو‌های آلمان با هدف بیرون راندن قطعی آلمانی‌ها از خاک شوروی در تیر ۱۳۲۳ از جمله مسائلی بود که در این نشست تصمیم‌گیری شد.
بندی تشریفاتی درباره ایران
در پایان این کنفرانس، روز ۱۰ آذر سران متفقین اعلامیه مشترکی را به امضا رساندند که در یک بند آن درباره ایران نوشته شده بود "سه دولت نامبرده تصدیق دارند که این جنگ مشکلات اقتصادی خاصی برای ایران فراهم آورده و موافقت دارند که با در نظر گرفتن احتیاجات سنگینی که عملیات جنگی جهانی بر آن‌ها تحمیل میکند و کمی وسایل حمل و نقل در دنیا و همچنین کمی مواد خام و سایر حوائج کشوری، کمکهای اقتصادی خود را تا حد امکان به دولت ایران ادامه بدهند. " بندی که بیشتر به یک تعارف سیاسی شباهت داشت چراکه این سه دولت هیچگاه حاضر نشدند غرامتی بابت خساراتی که ایران از جنگ جهانی دوم و حمله متفقین به خاک ما خورده بود بپردازند.
منابع
عکس یادگاری شاه با اشغالگران کشورش/ تا سیگار می‌کشم حرف بزن!
