فصیحیه
فصیحیه
مدرسۀ فصیحیه که در حاشیۀ جنوبی خیابان بیهق، روبه‌روی خیابان قائم قرار دارد، به‌سال۱۱۵۵ با ثروت شخصیِ حاج‌عبدالصانع فصیحی ساخته شد. او بعد از فوت، در قسمت شمالی همین مدرسه آرام گرفت. این مدرسه، به‌دلیل اینکه حاج ملاهادی سبزواری مدت زیادی در آن به تدریس حکمت اشتغال داشت، به «مدرسۀ حاجی» معروف شده بود. علاوه بر فیلسوف شهیر سبزواری، شخصیت‌های بزرگ دیگری در این مدرسه به تحصیل و تدریس مشغول بوده‌اند. از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به امین‌الشریعه، آیت‌الله حاج‌میرزاحسن سیادتی و حاج‌شیخ‌ولی‌الله اسراری اشاره کرد. امین‌الشریعه که مدت‌ها به تدریس ادبیات و فقه و حکمت در مدرسۀ فصیحیۀ سبزوار مشغول بود، شاگردانی همچون دکتر قاسم غنی، سیدعبدالله برهان، شیخ‌محمدتقی بهلول، سیدیحیی نظام‌زاده، سیدابوالفضل کمالی سبزواری، سیدمحمدباقر عربشاهی سبزواری را تحویل جامعۀ علمی داد. حاج‌شیخ‌ولی‌الله اسراری نیز پس از مدت‌ها تحصیل و تدریس در این مدرسه، آثار متعددی تألیف کرد: ترجمه و شرح‌حال حاج ملاهادی سبزواری (اسرار)، گنجینۀ اسرار، گنجینۀ صفات، شرح‌حال و ترجمه مختصر ابن ابی‌الطیب.
فصیحیه در انقلاب
مدرسۀ فصیحیه در دوران منتهی به انقلاب، از مدارس علمیه‌ای بود که در تحرکات مردم و رساندن پیام نهضت به آن‌ها نقش مثبتی داشت. یکی از دلایل این نقش‌آفرینی آمدن طلبه‌های قمی به این مدرسه بود. رضا باقری‌تبار دربارۀ حضور طلبه‌های انقلابی در مدرسۀ فصیحیه می‌گوید: «از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۴ در حوزۀ علمیۀ سبزوار بودم. در آن زمان حجرۀ ما در مدرسۀ فصیحیه (اهل‌البیت کنونی) محل رفت‌وآمد طلبه‌هایی بود که به‌دعوت معتمدان شهر، برای سخنرانی، از قم به سبزوار می‌آمدند. حشرونش ر با این طلبه‌ها باعث شده بود زودتر از دیگران از مسائل انقلاب مطلع شویم. آن‌ها از قم برای ما عکس و رسالۀ امام را می‌آوردند. ما هم افتخار می‌کردیم که این‌ها را توزیع کنیم.»
