محمود حلاجیان استاد نمدمالی
ساعت ها فشار، ساعت ها قدرتِ دست و پا بر تار و پودهایی که فقط با عرق محمود حلاجیان به یکی از کهن ترین صنایع دستی تبدیل میشود.
از کار در کنار پدر در نوجوانی تا ثبت جهانی طرح ها
محمود حلاجیان، سال ۱۳۴۵ در رامسر چشم به جهان گشود و در کنار ۵ برادرش کمک حال پدر بود. نمد مالی در خون این خانواده به عنوان حرفه و شغل جریان داشت. در ۱۵ سالگی که استاد کار شده بود با ۳۵ کارگر به نمدمالی مشغول بود و ظرافت در کار باعث شد با انرژی بیشتر به حرفه مورد علاقه‌اش توجه کند. خدمت سربازی باعث نشد از نمدمالی دور بماند؛ در زمان مرخصی و اوقات فراغتش کنار پدر بود. ۸ سال این حرفه را ادامه تا در ۲۳ سالگی نخستین نمایشگاه صنایع دستی برپا شد و محمود کارش را در معرض دید همگان قرار داد. یکسال بعد با قراردادی که با صنایع دستی بسته بود، ۲۵ هنرجو را آموزش داد و نمدمالی به عنوان مهارت در دستان علاقمندان جریان پیدا کرد. حلاجیان در ۲۶ سالگی در کنار حرفه نمدمالی به استخدام هتل رامسر درآمد و گوشه‌ای از کار آشپزی این هتل را نیز برعهده گرفت. از سال ۱۳۷۵ به طور رسمی نمدمالی به عنوان شغل و حرفه حلاجیان در رامسر شهرت یافت و طرح‌های نمد مالی اش ثبت یونسکو شده و در نتیجه مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. در حال حاضر ۴۸ سال است که محمودحلاجیان با طرح‌های ذهنی خود به نمدهایی که زیر دستانش شکل می‌گیرند یکی از انواع صنایع دستی مازندران را به عنوان هویت استان حفظ کرده است.
روند کار در کارگاه نمدمالی حاج محمود
محمود حلاجیان، برای اینکه بتواند از پشم‌های گوسفندان برای ساخت نمد استفاده کند همواره چندین راس گوسفند در خانه پرورش می‌دهد. پس از پشم چینی و شست‌و‌شو، حالا نوبت خشک کردن پشم‌هاست که آن را بر روی پشت بام خانه مقابل نور مستقیم آفتاب قرار می‌دهند تا کامل خشک شود. بعد از خشک شدن پشم‌ها در زیر آفتاب مستقیم، همسر محمود حلاجیان آن‌ها را از هم جدا می‌کند. حاج محمود حلاجیان با ابزار خاصی پشم‌ها را از هم جدا می‌کند تا آماده کار شود. پس از ریسیدن و تابیدن پشم‌ها به نخ‌های بلند و کوتاه، آن را رنگ می‌کند تا برای طراحی و نقش‌بندی از آن‌ها استفاده کند. پشم حلاجی شده را روی تمام سطح پارچه قرار می‌دهند. با نگاهی گذرا به دیوار کارگاه نمدمالی حلاجیان طرح‌هایی به چشم میخورد که محمود از ذهن خود پیاده کرده است و با یاری همسرش، هر طرح نقشی میشود در تارو پود نمدی که در زیر دست هایشان جان میگیرد و به سلیقه مشتری خوش می‌آید. حاج محمود برای تولید پارچه باید نمد را با دست و با شدت محکم بمالد تا تار و پود پارچه در هم تنیده شود. پس از مالش پارچه، برای نرم تر شدن بر روی آن آبجوش می‌ریزد. پس از ریختن آبجوش نوبت صاف کردن یا اتو کشیدن پارچه است که با چوبی محکم آن را صاف و یک دست می‌کنند. پس از خشک شدن نمد، پشم‌های اضافی سطح پارچه را می‌سوزاند تا نرم تر شود. حاج محمود علاوه بر ساخت لباس چوپانان وسایل تزئینی دیگر از قبیل دیوارکوب و زیرانداز هم می‌سازد. حاج محمود حلاجیان پس از ساخت لباس مخصوص چوپانان (شولا) آن را برتن کرده تا نواقص را رفع کند. به دلیل ویروس کرونا و نبود رونق در بازار فروش، حاج محمود همچنان به تولید نمد ادامه می‌دهد و اکثر اوقات خودش را در کارگاه سپری می‌کند. محمود حلاجیان دو پسر دارد که حرفه پدر را به عنوان مهارت فراگرفته و در کنار شغل آزادشان، دوشادوش پدر نمدمالی می‌کنند.
| مجموعه تصاویر |
منبع
محمود حلاجیان استاد نمدمالی. خبرگزاری فارس. 16 آبان 99
