مطبوعات همدان در دوران مشروطیت
مطبوعات همدان در دوران مشروطیت اولین نشریه همدان در آستانه پیروزی مشروطه‌خواهان به نام «عدل مظفر» در سال 1324 هجری قمری منتشر شد. این نشریه در عهد مظفرالدین‌شاه قاجار به همت حسین‌خان طبیب، پزشک ظهیرالدوله حاکم ترقی‌خواه و مشروطه‌طلب همدان منتشر شد. این روزنامه که سرآغاز تاریخ مطبوعات همدان محسوب می‌گردد همزمان با هیاهوی مشروطه‌خواهی و آزاده‌طلبی و آشنایی مردم با واژه‌های اندیشه، قلم و قانون اساسی بود. روزنامه و نشریه از جمله ارمغان فرنگ و اروپا بود که از دوران قاجار هنگامی که فرنگ به راه ترقی و پیشرفت افتاده بود و نسیم‌هایی از این آزادیخواهی و ترقی به سوی دروزاه‌های ایران وزیدن گرفته بود همچون دیگر دستاوردهای فرنگ به مرزهای ایران رسید و ایرانیان برای اولین بار با این ابزار فرهنگی توسط خارجیان، آزادیخواهان و محصلان اعزامی به فرنگ آشنا شدند و به تدریج توسط همین محصلان و آموختگان فرنگ هنگامی که مقدمات چاپ و نشر در ایران فراهم گردید، روزنامه در ایران منتشر شد. به گواهی تاریخ اولین نشریه در کشور به نام «کاغذ اخبار» در سال 1252 هجری قمری در تهران و در یک صفحه توسط میراز صالح شیرازی فسایی که او نیز از محصلان اعزامی به فرنگ بود و در رشته صنایع چاپی تحصیل کرده بود، چاپ و نشر یافت. در هیاهوی مشروطه‌خواهی و آزادی بیان به فاصله 72 سال از انتشار نشریه «کاغذ اخبار» اولین نشریه همدان به نام «عدل مظفر» منتشر شد و بعد از این به یکباره تعداد نشریات در همدان سیر صعودی پیمود. در سال 1325 هجری قمری بعد از یک سال از صدور فرمان مشروطیت پنج نشریه به نام‌های «اکباتان اول»، «اکباتان»، «الفت»، «سعادت» و «همه‌دان» در همدان منتشر شد که البته دوامی نداشتند. در دوره استبداد صغیر و به وجود آمدن حکومت استبدادی محمدعلی‌شاه نشریه‌ای در همدان در سال 1326 هجری قمری منتشر نشد اما در بین سال‌های 1327 تا 1328 دو نشریه به جمع نشریات همدان افزوده شد و در این سال‌ها در همدان منتشر شد که حال و هوای آنها مشروطه‌خواهی و آزادی‌طلبی بود. از ویژگی‌های نشریات دوره مشروطه همدان ذکر اخبار شهر در کنار حوادث داخله و خارجه، اخبار مشروطه و مجلس، نقل و ذکر صرف حوادث و اخبار و بی‌توجهی به تحلیل و بررسی مطالب، به کار بردن نثر مصنوع به جای به کار بردن زبان مردمی، عمر کوتاه نشریات و تعلق به تشکل‌های صنفی و طبقاتی بود. معمولاً نشریات این دوره به شکل و قطع نامعقول در 2 یا 4 صفحه منتشر می‌شد. اکثر دست‌اندرکاران آنها از افراد آزادیخواه و مبارز بودند و در وابستگی نشریه اخبار و عقاید اُرگان و صنف خود را معرفی و انعکاس می‌دادند. با وجود اینکه اکثر صاحبان جراید همدانی از مسلک دموکرات سوسیال پیروی می‌کردند در زمره آنها معتقد به شعار حریت، برابری و برادری بودند. آنها مدعی حمایت از اسلام و فارغ از موهوم‌پرستی و افکار ارتجاعی بودند.
