خانواده سی نفره که همگی سفالگرند
نبض هنر کهن ایرانی سفالگری در روستای سلیم آباد تنکابن هنوز می‌زند و آن را به دهکده سفالگری ایران تبدیل کرده است.
پیشه خانوادگی
هنر سفالگری در سلیم‌آباد بین خانواده محبی قدمتی حدود یک قرن دارد. پیشکسوت سفالگری این منطقه «محب‌علی محبی»، متولد ۱۳۲۶ می‌گوید: سفالگری را از ۶ سالگی نزد پدرش «استاد علی‌بابا خان» و بعدها در کنار عموی خود «استاد اسد خان» که از نمونه‌های سفالگرهای آن دوره بوده شروع کرده است. اصالت خانوادگی محبی به استان گیلان گره خورده است که این پیشکسوت سفالگری در این باره می‌گوید: در سال ۱۳۰۰ پدرش از گیلان به مازندران مهاجرت کرد. او در حال حاضر دارای هشت فرزند و هشت نوه است و در این خانواده ۳۰ نفره، از بردیای پنج‌ساله گرفته تا فائزه دانشجو و علی‌اصغر پدربزرگ خانواده همه به سفالگری در سلیم‌آباد مشغولند.
دهکده سفالگری ایران، مقصد گردشگران
روستای سلیم‌آباد یک روستای هدف گردشگری بوده و دارای ۴۰۰ خانوار است و هنر سفالگری این روستا نیاز به یک نگاه جامع توسط متولیان فرهنگ و هنر دارد. این روستا سالیانه پذیرای حدود ۳۰۰ تن گردشگر خارجی و تعداد زیادی مسافران داخلی است. در واقع خانواده محبی به واسطه هنر خود در روستای سلیم‌آباد یک طرح اقتصاد مقاومتی را اجرایی کرده‌اند.
ثبت در یونسکو
خانواده محبی این هنر را بنام خود در یونسکو ثبت کرده و تاکنون در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی زیادی نیز شرکت داشته و حائز مقام شدند.
محصول منحصر بفرد
این خانواده تنها تولیدکننده کلاهک سفالی در کشور که برای سقف آلاچیق بکار می‌رود بوده ولی به دلیل نداشتن کارگاه استاندارد و مجهز نبودن مکانی مناسب برای خشک‌کردن تولیداتشان، متحمل ضرر زیادی می‌شوند.
مراحل ساخت ظروف سفالی
در ابتدای عملیات عمل آوری خاک، محب علی محبی خاک تصفیه و الک شده را درون دستگاه مخلوط کن می‌ریزند و مواد لازم را به آن اضافه میکنند. بعد از آماده سازی و ترکیب کردن موارد مورد نیاز به خاک آن را با پا و یا دست ورز میدهند تا بافت مورد نیاز برای ساخت اجسام سفالی را پیدا کند. پس از آماده سازی خاک، محب علی محبی آنرا به کارگاه خود برده و در آخرین مرحله ترکیبی از آب و مواد خاص که از اسرار کارشان است را به آن اضافه میکند. در این بین همسر محب علی محبی، سید صغری حسینی در آماده سازی و ساخت کوزه به همسر خود کمک شایانی میکند. پس از ساخت بدنه‌ی اصلی سفال، آنرا در محلی خشک و دور از نور آفتاب قرار میدهند تا خشک شود. بعد از سپری شدن چندین روز، محب علی محبی ظروف سفالی خشک شده را بررسی میکند تا شکستگی و یا ایراد فنی نداشته باشند. سر سفال را نیز به طور جداگانه می‌سازند و آنرا هم جدا در محلی خشک نگه داری میکنند. پس از ساخت و اتصال سر و بدنه کوزه‌های سفالی که عموما از آن برای تهیه کره محلی استفاده می‌شود، آنها را در قسمتی نگاه میدارند تا بعد از شرایط مناسب برای پخت به درون کوره منتقل کنند. تمامی ظروف پس از گذراندن زمان معین دانه به دانه به داخل کوره منتقل می‌شود. محب علی محبی پس از چیدن تمامی ظروف سفالی در کوره، پس از گذشت زمان دو الی سه روز آنها را برداشته و به داخل نمایشگاه سنتی خود که درون روستا قرار دارد منتقل میکند.
| تصاویر بیشتر |
منابع
هنر سفالگری. خبرگزاری فارس. 28 تیر 99 [mehrnews.com/xF6Px سلیم آباد؛ دهکده سفالگری ایران]. خبرگزاری مهر. 26 اردیبهشت 95 سفر مجازی به کارگاه سفال خانواده محبی
