واقعه 18 اردیبهشت57 دانشگاه تبریز
قیام دانشجویان دانشگاه تبریز
درست چند ماه بعد از واقعه تاریخی ۲۹ بهمن، دانشگاه تبریز در ادامه حرکت های خود در مبارزه با رژیم منحوس پهلوی حماسه ای دیگر خلق کرد و برای نخستین بار صحن دانشگاه تبریز به خون پاک دانشجویان این دانشگاه در راه آزادی ملت ایران معطر شد.
در پی قیام29بهمن تبریز و قیام مردم قم
به دنبال چاپ مقاله توهین آمیز در روزنامه اطلاعات علیه امام خمینی(ره) و تظاهرات ۱۹ دی ماه سال ۱۳۵۶ مردم قم ، مردم تبریز در ۲۹ بهمن همان سال به منظور بزرگداشت اربعین شهدای قم تظاهرات و حرکت های بی‌سابقه‌ای علیه رژیم طاغوت انجام دادند و در ادامه این خیزش مردمی اربعین شهدای قیام ۲۹ بهمن تبریز با تظاهرات مردم شهرهای یزد، جهرم و اهواز پیگیری شد که دانشگاهیان تبریز به منظور بزرگداشت شهدای شهرهای یزد ، جهرم و اهواز با انتشار اعلامیه ای برپایی تظاهراتی در روز ۱۸ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۷ را اعلام کردند.دو نکته مشخص در این اعلامیه دانشجویان مسلمان دانشگاه تبریز به چشم می خورد اول آنکه برای اولین بار در متن اعلامیه آیه « خذوا حذرکم و قاتلوا ائمه الکفر» (اسلحه هایتان را بردارید و با گروه کفار بجنگید) نوشته شده بود و دوم آنکه به صراحت از غیرمسلمان ها [گروه های چپی] خواسته شده بود که از شرکت در این تظاهرات خودداری کنند.
آغاز تجمع و تظاهرات
دانشجویان دانشگاه تبریز با تعطیل کردن کلیه کلاس های دانشگاه به مناسبت چهلم شهدای یزد، اهواز، جهرم و... در محوطۀ دانشگاه و سپس مقابل بیمارستان پهلوی تظاهرات کردند. آنها با هدف غافلگیر کردن مأموران، این مراسم را دو روز قبل از چهلم – که بیستم اردیبهشت می شد- برگزار کردند. در روز ۱۸ اردبهشت گارد دانشگاه به همراه نیروهای اضافی از ساعات اولیه صبح و قبل از آمدن دانشجویان ، کارکنان و مدرسان دانشگاه در محوطه و ساختمان ها استقرار یافته و همه حرکتها را زیرنظر و تحت کنترل داشتند. تظاهرات روز ۱۸ اردیبهشت ماه به صورت محسوس دیرتر از سایر تظاهرات آغاز شد، کلاس های درسی تا ساعت ۳۰/۱۱ و برخی تا ساعت۱۲ تقریبا به صورت منظم تشکیل یافته بود. حوالی ساعت ۱۲ دستجات دانشجویان از دانشکده های پزشکی ، فنی، علوم و ادبیات با شعارهای «لااله الالله» و «درود بر خمینی» به طرف محوطه سازمان مرکزی به راه افتادند. کثرت دانشجویان شرکت کننده و دیگری حضور عده زیادی از دختران دانشجو با پوشش اسلامی و چادر و مقنعه در صف های دانشجویان از جمله نکات بارز این تظاهرات بود. وقتی گروه‌ها به طرف سازمان مرکزی نزدیک شدند، دانشجویان دانشکده علوم که از ضلع غربی میدان وارد می شدند، یکباره بعد از شعار «لااله الاالله» شعار مرگ بر شاه را سردادند. طنین این شعار که برای اولین بار در دانشگاه سرداده می شد تمام فضا را لرزانید. افراد پلیس مسلح به کاسکت ، سپر و باطوم‌های چوبی بلند که در محوطه سازمان مرکزی مستقر بودند به سوی این گروه از دانشجویان حمله ور شدند، دانشجویان ضمن عقب نشینی از برابر پلیس آنها را به طرف ضلع غربی میدان کشاندند. دسته ای از افراد پلیس که مسئول حفاظت از درب سازمان مرکزی دانشگاه بودند، در نزدیکی درب ورودی باقی ماندند و دسته دیگر که به طرف دانشجویان دانشکده علوم هجوم آورده بودند از دسته اول فاصله گرفتند. به محض آنکه فاصله بین دو دسته پلیس زیاد شد به یکباره شعار یا علی مدد که به احتمال قوی شکلی از رمز عملیات بود، در محوطه سرداده شد. به دنبال آن عده ای از دانشجویان که چوب، شلنگ، سنگ و پاره آجر در دست داشتند از ساختمان های دانشکده فنی و علوم تربیتی به بیرون ریختند و دسته پلیس را در میان گرفتند. دانشجویان آمده از طرف دانشکده علوم نیز که دقایق قبل در برابر حمله پلیس عقب نشسته بودند ، از طرف غربی میدان به طرف پلیس حمله کردند. تعداد افراد پلیس که داخل حلقه محاصره افتاده بودند، حدود ۴۰ نفر بود. این افراد به شدت کتک خوردند و به طرف ساختمان مرکزی فرار کردند. دانشجویان بعد از فراری دادن پلیس درب های ورودی دانشگاه را بستند تا در مقابل نیروهای کمکی که از بیرون به دانشگاه گسیل می شد، مانع ایجاد کنند.
شهادت دو تن از دانشجویان و مجروحیت و دستگیری عده دیگر
- نیروهای نظامی، به روی دانشجویان آتش گشودند. این برای اولین بار بود که ماموران رژیم از سلاح گرم در برابر دانشجویان استفاده می¬کردند.
- در حملۀ عوامل رژیم به دانشگاه تبریز، دو دانشجو به شهادت رسید و 13 نفر دیگر مجروح شدند.
- محمد غلامی، دانشجوی دانشکدۀ علوم، مقابل دانشکده تیر خورد و نقش بر زمین شد. داود میرزایی، دانشجوی سال اول علوم تربیتی هم جلوی دانشکده اش به شهادت رسید.
