هنر «جهاد سازندگی» در جنگ چه بود؟

هنر «جهاد سازندگی» در جنگ چه بود؟ رسالت جهاد سازندگی عمران و آبادانی بود، بنابراین سعی شد از همان ابتدای جنگ روی این شاخه متمرکز شود و در کنار همه فعالیت‌ها به جمع‌آوری کمک‌های مردمی و تدارکات به خطوط مقدم نیز پرداخته شد. مردمی بودن مهندسی جنگ جهاد، یکی از ویژگی‌های بارز و مهم این نهاد بود که موفقیت‌های بسیاری را در طول دفاع مقدس به دنبال داشت. نیروهای جهاد در همه جا و جلوتر از سایر رزمندگان در خط مقدم جبهه‌ها حضور داشتند و بدون اینکه خودشان سنگری داشته باشند برای رزمندگان سنگر می‌ساختند. امام خمینی بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب با توجه به شرایط موجود کشور دو نهاد اصلی و دو سازمان بزرگ یکی جهاد سازندگی و دیگری سپاه را تشکیل دادند. جهاد در جهت محرومیت‌زدایی و عمران و آبادی روستاها بود و به بحث تولید که عمدتاً در روستاها انجام می‌شد توجه داشت و سپاه پاسداران هم که برای دفاع و حفظ انقلاب در بُعد فرهنگی و نظامی تشکیل شده بود. جهاد سازندگی بر اساس رسالت و فرمانی که امام صادر کرده بودند بلافاصله سازماندهی شد و از طریق جذب نیروهای متخصص از دانشگاهیان و جوانان انقلابی و روستاییان اقدامات زیادی را در راستای بهبود وضعیت زندگی مردم به عنوان تولیدکنندگان اصلی در کشور انجام داد. امروزه اگر در بسیاری از مباحث به خودکفایی رسیده‌ایم، نتیجه‌اش همان حرکتی است که نیروهای جهاد سازندگی بنا به فرمان امام آن را اجرایی کرده‌اند و توانسته‌اند خدمات زیادی را در روستاها انجام دهند و در افزایش تولید هم مؤثر بوده‌اند. جهاد سازندگی در طول هشت سال دفاع مقدس بیش از ۵۴۰ هزار نفر از نیروهای مردمی و ادارات را به جبهه اعزام کرد. در این میان بیش از ۳ هزارو ۳۰۰ شهید و ده‌ها هزار جانباز، آزاده و ایثارگر تقدیم انقلاب و نظام کرد. این آمار به تنهایی نشان دهنده حضور قابل توجه نیروهای جهاد سازندگی درجبهه است. امام خمینی (ره) فرمودند: «اگر جهاد سازندگی نبود پیروزی‌هایی به این وسعت به دست نمی‌آمد.» یکی از ابتکاراتی که جهاد سازندگی انجام داد در عملیات خیبر بود که به کمک سپاه به ساخت پل خیبری به طول ۱۳ کیلومتر منجر شد. طولانی‌ترین پل شناور که آن زمان سابقه نداشت. این پل شط علی را به جزیره شمالی مجنون وصل کرد و امکان پشتیبانی رزمندگان را در خط شرق دجله و نیز در خط جزیره جنوبی میسر ساخت. کار بزرگ دیگر جهاد در عملیات خیبر احداث جاده سیدالشهدا (ع) بود. جهادگران در عملیات والفجر ۸ نیز با احداث خاکریز در محورهای مختلف صحنه درگیری، به خصوص روی جاده استراتژیک فاو- بصره و در اتصال خط دفاعی کارخانه نمک به جاده البحار، رودخانه اروند و نیز امکان حفظ فاو کمک شایانی به سپاه کردند. احداث پل بعثت به عنوان شاهکار مهندسی روی رودخانه اروندرود در مدت شش ماه در منطقه باتلاقی و عمق ۱۴ تا ۱۸ متر در عملیات والفجر ۸ بود. پل بعثت به عنوان یک کار بزرگ و مهندسی در آن شرایط سخت و مشکلات و بمباران‌های دشمن به شمار می‌رفت؛ پلی که تحت هر سختی و با وجود مشکلات بسیار ساخته شد. همچنین احداث پل خزر در عملیات کربلای ۵ به عنوان یکی دیگر از عملکردهای ارزنده جهاد سازندگی ماندگار شد. مجموع این کارها باعث شد پیروزی‌های بی‌بدیل و افتخارات بزرگی در دوران دفاع مقدس رقم بخورد. این هم از شاهکارهای ویژه و کارهای خارق‌العاده‌ای بود که در مجموعه جهاد برای عبور و پشتیبانی نیروهای رزمنده انجام شد. امروز اگر به مهندسانمان با همه ظرفیت‌هایی که دارند بگوییم نظیر این پل را مطالعه و طراحی کنید، شاید بیش از دو سال زمان نیاز داشته باشند.

منابع

جهاد جهادسازندگی در دو جبهه