حسینیه چادرپوش

حسینیه قنادها

حسینه ای در نُه بام

یزدی‌های مقیم سبزوار، ساکن محلۀ نه بام که بیشترِ آن‌ها مقنی و تاجر و قناد بودند، از سال 1276ق در مکانی از محلۀ نه بام که وقف برگزاری روضۀ سیدالشهدا شده بود، مراسم عزاداری محرم را برپا می‌کردند. آن‌ها اواخر حکومت قاجار، سنگ‌بنای حسینیه‌ای را در این محله گذاشتند که ساختمانش سال۱۳۰۵ تکمیل شد و به حسینیۀ قنادها شهرت یافت.

چادر حسینیه

معماری این بنا که در ضلع جنوبی مسجد جامع، نبش کوچۀ نه بام واقع است، متأثر از اقلیم و به‌تبعیت از بافت شهر درون‌گراست. چون فضای اعیانِ بنا کم بود، معماران تصمیم گرفتند با اجرای پوشش موقت، زمینۀ استفاده از حیاط را برای برگزاری عزاداری سیدالشهدا و مراسم تعزیه فراهم کنند. زیرساخت مسقف‌شدن حیاط در ساخت بنا لحاظ شده بود. سفارش خرید چادر به اصفهان داده شد. چادر خاکی‌رنگ و دارای سه لایه بود. داخلش تیکه‌دوزیِ شیر و خورشید برگرفته از پرچم صفویان بود. تمام چادر شیر داشت به‌نشانۀ حضرت علی. خورشید پشتش هم که همان حضرت رسول است. هرکدام از شیرها یک ذوالفقار حضرت علی را به دست داشتند. تیکه‌دوزی چهارلایه بود؛ اشعار محتشم را هم روی چادر قلاب‌دوزی کرده بودند.

چادرپوشان

این مراسم در کتاب هفت رسم آیین عاشورایی محرم به این صورت شرح داده شده است: «چادرپوشان درحقیقت سیاه‌پوشان و اعلام شروع ماه محرم است که توسط اعضای هیئت حسینیۀ قنادها، با اسفند و چاووشی و قربانی‌کردن و صلوات بر محمد و آل محمد و سلام بر سرور و سالار شهیدان آغاز می‌شود. قطعات چادر را که چند لا تا خورده شده، باز می‌کنند و قسمت‌هایی که احتمالاً آسیب دیده تعمیر می‌کنند. با ذکر صلوات و سلام بر سالار و سرور شهیدان، شاه‌تیرهای چادر را که سیزده متر ارتفاع و حدوداً سی سانتی‌متر قطر دارد و مماس بر پایۀ سنگی تیر است، به‌روش خوابیده بر دیوار قبلۀ حیاط قرار می‌دهند و قطعات چادر را در تیر عمود خیمه نصب می‌کنند؛ سپس به‌منظور جلوگیری از آزار و اذیت دست، با طناب‌های نخی دست‌بافت و به‌صورت گروهی، هم‌زمان با هم با ذکر ’یا حسین‘،’یا ابوالفضل‘ و ’یا علی‘ بر پایه‌های سنگی که به‌شکل مربع در ابعاد تقریبی چهل در چهل سانتی‌متر و دایره‌هایی به‌قطر سی سانتی‌متر با گودی بیست سانتی‌متر است، تیر عمود می‌شود. هم‌زمان چاووشگر چاووشی می‌کند و اسفند هم دود می‌شود. چادر تا یازده محرم نصب است و بعد از آن جمع می‌شود.»

نمایی از حسینیه قنادها بعد از آتش سوزی چادر

مرکزی برای تجمعات و نمایشگاه های انقلابی

حسینیۀ قنادها به‌دلیل نزدیکی به مسجد جامع، در متن حوادث انقلاب قرار گرفت؛ برای مثال، وقتی حجت‌الاسلام محمدتقی عبدوس در مسجد جامع سخنرانی می‌کرد، بلندگویی در حسینیه قرار می‌دادند تا جمعیتی که از مسجد جامع به آنجا سرریز شده بودند، صحبت‌هایش را بشنوند. این حسینیه از جمله جاهایی بود که انقلابیان آنجا اعلامیه توزیع می‌کردند. در همان ماه‌های اوج انقلاب هم نمایشگاه کتاب‌های دکتر شریعتی و عکس شهدا در حسینیۀ قنادها برگزار می‌شد.

سوختن چادر

شهریور۱۳۹۷ اتفاق ناگواری رخ داد: چادر حسینیه که سالیان دراز رونق‌بخش مراسم عزاداری امام‌حسین در محلۀ نه بام بود، در اولین روزهای محرم دچار حریق شد و از بین رفت.

منبع

دایره المعارف انقلاب سبزوار

• 

  نمایی از مراسم چادرپوشان حسینیه قنادها

• 

  نمایی از چادپوشان حسینیه قنادها

• 
• 

  نمایی از چادر حسینیه قنادها

• 

  نمایی از طرحهای داخل چادر حسینیه قنادها