۳٬۲۲۹
ویرایش
تفاوت میان نسخه‌های «سه قهرمان ایستاده»
از قصه‌ی ما
بدون خلاصه ویرایش
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
جلفا از نخستین مناطق شمالی ایران است که در ساعت چهار صبح روز سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ توسط نیروهای متفقین (ارتش شوروی) مورد تجاوز قرار گرفت. ارتش چهل و هفتم شوروی به سرلشکری «نوویکف» که براساس طرح متفقین از مدت‌ها پیش در (نخجوان) و شهر جلفای آن سوی مرز ایران مستقر شده بود، به قصد ورود به ایران وارد رودخانه ارس شده و عزم عبور از پل آهنی رودخانه را داشتند. نیروهای شوروی پس از گذر از ارس با ایستادگی مرزبانان ایرانی مواجه شدند. | جلفا از نخستین مناطق شمالی ایران است که در ساعت چهار صبح روز سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ توسط نیروهای متفقین (ارتش شوروی) مورد تجاوز قرار گرفت. ارتش چهل و هفتم شوروی به سرلشکری «نوویکف» که براساس طرح متفقین از مدت‌ها پیش در (نخجوان) و شهر جلفای آن سوی مرز ایران مستقر شده بود، به قصد ورود به ایران وارد رودخانه ارس شده و عزم عبور از پل آهنی رودخانه را داشتند. نیروهای شوروی پس از گذر از ارس با ایستادگی مرزبانان ایرانی مواجه شدند. | ||
سه مرزبان به نام‌های '''[[«ژاندارم سرجوخه مصیب ملک محمدی»]]'''، '''[[«سید محمد راثی هاشمی»]]''' و '''[[«عبدالله شهریاری»]]''' با وجود دستور به عدم مقاومت توسط حکومت مرکزی، به‌صورت داوطلبانه در مقابل ارتش شوروی ایستادند و به دلیل اشراف بر پل با عملیات تعقیب و گریز توانستند ارتش شوروی را برای ۴۸ ساعت متوقف کنند. نیروهای متفقین در نهایت با شکستن مقاومت این سه مرزبان و استفاده از توپ‌خانه‌ی سنگین، موفق به عبور از '''ارس''' و ورود به خاک ایران شدند. مرزبان دیگری به نام '''[[«استوار میرزا علی»]]''' نیز در جلفا پس از سه ساعت مقاومت در برابر متفقین در نهایت کشته به شهادت می‌رسد. | سه مرزبان به نام‌های '''[[«ژاندارم سرجوخه مصیب ملک محمدی»]]'''، '''[[«سید محمد راثی هاشمی»]]''' و '''[[«عبدالله شهریاری»]]''' با وجود دستور به عدم مقاومت توسط حکومت مرکزی، به‌صورت داوطلبانه در مقابل ارتش شوروی ایستادند و به دلیل اشراف بر پل با عملیات تعقیب و گریز توانستند ارتش شوروی را برای ۴۸ ساعت متوقف کنند. نیروهای متفقین در نهایت با شکستن مقاومت این سه مرزبان و استفاده از توپ‌خانه‌ی سنگین، موفق به عبور از '''ارس''' و ورود به خاک ایران شدند. مرزبان دیگری به نام '''[[«استوار میرزا علی»]]''' نیز در جلفا پس از سه ساعت مقاومت در برابر متفقین در نهایت کشته به شهادت می‌رسد. | ||
== شرح واقعه == | |||
هنگامی که متفقین تصمیم به اشغال ایران در جنگ جهانی دوم را می‌گیرند، این سه مرزبان وظیفه پاسداری از مرزهای شمالی ایران را در پل فلزی جلفا-نخجوان بر عهده داشتند. پس از آن که ارتش شوروی برای ورود به خاک ایران به این پل که عملاً تنها و بهترین محل عبور از رود پرخروش [[ارس]] در این ناحیه است، نزدیک می‌شوند مقاومت دو روزه این سه سرباز ایرانی آغاز می‌گردد. این مرزبانان آذربایجانی با اشراف به پل و منطقه، دو روز لشکر شوروی را زمینگیر می‌کنند و روس‌ها هم که چاره‌ای جز گذر از همین پل نداشتند با وجود استفاده از توپخانه سنگین‌شان مجبور به نبردی ۴۸ساعته می‌گردند که تنها با کشته شدن ژاندارم‌ها [[سرجوخه ملک محمدی]] ،[[سید محمد راثی هاشمی]] و [[عبدالله شهریاری]] است که توانستند وارد خاک ایران شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سوم شهریور؛ یادآور رشادت سه مرزبان ایرانی در جلفا|نشانی=https://www.irna.ir/news/82200798/سوم-شهریور-یادآور-رشادت-سه-مرزبان-ایرانی-در-جلفا|وبگاه=ایرنا|تاریخ=2016-08-24|بازبینی=2020-09-04|کد زبان=fa|نام خانوادگی=10}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Magiran {{!}} روزنامه جام جم (1398/06/04): شد جامه سربازی ما هم کفن ما|نشانی=https://www.magiran.com/article/3947049|وبگاه=www.magiran.com|بازبینی=2020-09-04}}</ref> | |||
== واکنش فرمانده روسی == | |||
مقاومت شجاعانه این سه سرباز تحسین نیروهای مهاجم و خصوصاً فرمانده لشکر ۴۷ شوروی، سرلشکر نوویکف را برمی‌انگیزد. وی زمانی‌که با عبور از پل متوجه گشت که سربازانش ۴۸ ساعت است که تنها با ۳ سرباز در حال نبرد می‌باشند، به نشانه احترام یکی از درجه‌هایش را از روی دوشش باز کرده و روی سینه سرجوخه محمدی گذاشت و از چوپانی می‌خواهد تا ۳ سرباز شجاع را به شیوه مسلمانان کنار پل آهنی دفن کند. تدفین این ۳ سرباز با تشریفات کامل نظامی از سوی لشکر ۴۷ ارتش شوروی و در کنار خط آهن این پل صورت گرفت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مبارزه در برابر تجاوز، از ارس تا اروند/ سرداران ارس؛ مدال افتخار دیگری بر پیشانی ایران همیشه سرافراز|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2357225/مبارزه-در-برابر-تجاوز-از-ارس-تا-اروند-سرداران-ارس-مدال-افتخار|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2014-08-25|بازبینی=2020-09-04|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ژنرال روس ستاره‌اش را به احترام سرباز ایرانی کند|نشانی=https://www.isna.ir/news/97032813363/ژنرال-روس-ستاره-اش-را-به-احترام-سرباز-ایرانی-کند|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2018-06-18|بازبینی=2020-09-04|کد زبان=fa}}</ref> | |||
بر روی سنگ آرامگاه هر سه نوشته شده‌است «آرامگاه [[ژاندارمری ایران|ژاندارم]] شهید [...] که در شهریور ماه ۱۳۲۰ در راه انجام وظیفه در مقابل مهاجمین ایستادگی و به شهادت رسیده‌است.» بر بالای آرامگاه آنان این بیت شعر نقش بسته‌است: | |||
هرچند آغشته شد به خون پیرهن ما / شد جامه سربازی ما هم کفن ما / شادیم ز جانبازی خود در شکم خاک / پاینده و جاوید بماند وطن ما<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/828411/تعظیم-لشگرعظیم-ارتش-شوروی-در-برابر-جانفشانی-سه-سرباز-ایرانی|وبگاه=www.tabnak.ir|بازبینی=2020-09-04}}</ref> | |||
== بی‌خبری از سرنوشت مرزبانان == | |||
خانواده‌های این سه ژاندارم ایرانی نزدیک به ۶۰ سال از سرنوشت آنان بی‌خبر بودند. آنها تصور می‌کردند پدرانشان از سوی روس‌ها اسیر شده و در اردوگاه‌های کار اجباری در سیبری زیر فشار کار طاقت‌فرسا از دنیا رفته‌اند تا آنکه در سال ۱۳۸۰ و از طریق یک گزارش خبری صدا و سیما از سرنوشت آنان با خبر گشتند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ژنرال روس ستاره‌اش را به احترام سرباز ایرانی کند|نشانی=https://www.isna.ir/news/97032813363/ژنرال-روس-ستاره-اش-را-به-احترام-سرباز-ایرانی-کند|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2018-06-18|بازبینی=2020-09-04|کد زبان=fa}}</ref> | |||
== یادمان شهدای شهریور ۱۳۲۰ == | |||
یادمان و مزار این مرزبانان توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران و استانداری آذربایجان شرقی در اسفند ۱۳۸۹ در نقطه صفر مرزی با جمهوری آذربایجان پس از بازسازی، رونمایی شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رونمایی از طرح یادمان شهدای شهریور 1320 در مرز جلفا|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/1244419/رونمایی-از-طرح-یادمان-شهدای-شهریور-1320-در-مرز-جلفا|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2011-02-01|بازبینی=2020-09-04|کد زبان=fa}}</ref> | |||
همچنین در سال ۹۴ مهدی شیرزادی کتابی را با عنوان «تا آخرین فشنگ» که به داستان مقاومت چهل و هشت ساعته این سه سرباز در مقابل لشکر چهل و هفتم اتحاد جماهیر شوروی می‌پردازد به رشته تحریر درآمد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سه نفری که ۴۸ ساعت لشکر متفقین را پشت مرزهای ایران نگه داشتند {{!}} ماجرای شهدای مرزبانی شهریور ۱۳۲۰ و واکنش فرمانده شوروی وقتی فهمید فقط با سه نفر می‌جنگیدند|نشانی=https://chamedanmag.com/news/103010/سه-نفری-که-۴۸-ساعت-لشکر-متفقین-را-پشت-مرزهای-ایران-نگه-داشتند|وبگاه=chamedanmag.com|تاریخ=2018-08-25|بازبینی=2020-09-04|کد زبان=fa}}</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[یادمان کشته‌شدگان شهریور ۱۳۲۰]] | |||
* [[پل آهنی راه‌آهن آذربایجان]] | |||
* [[اشغال ایران در جنگ جهانی دوم]] | |||
== منابع == | |||
[[رده:تاریخ نظامی ایران]] | |||
[[رده:نظامیان کشته‌شده در جنگ جهانی دوم اهل ایران]] | |||
