نخستین موسس پایگاه سیتولوژی که جان صدها زن را در مرحله ابتلا به سرطان نجات داد

از قصه‌ی ما

بانو دکتر صغرا آزرمی نخستین آسیب شناس و نخستین موسس پایگاه سیتولوژی که جان صدها زن را در مرحله ابتلا به سرطان نجات داد

شادروان دكتر صغري آرزمي از نخستين زنان فارغ التحصيل دانشكده‌ي پزشكي دانشگاه تهران بود.

براي اولين بار در سال ۱۳۲۶ دو زن از دانشكده پزشكي فارغ التحصيل شدند كه يكي از آنان خانم دكتر آرزمي بود . 

صغرا آزرمی در سال ۱۲۹۳ در اسداباد از شهرستانهای همدان به دنیا آمد.

وی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه « تأیید» همدان به پایان رساند. پدر بانو صغرا آزرمی که از قشر خرده مالک اسدآباد همدان بود ،به دلایل مشکلات خانوادگی از همدان رهسپار کرمانشاه شد اما پس از مدتی دوباره به این شهر بازگشت. در گرماگرم جنبش آزادیخواهان ایران برای استقرار حکومت مشروطه ، او تحت تأثیر افکار نو این گروه قرار گرفت و برخلاف رسم و رسوم زمان ، بر آن شد که دخترانش را برای کسب علم روانه مدرسه کند.

بانو ضغرا آزرمی در سن سیزده سالگی موفق شد دوره دبیرستان را به پایان برد و در آن زمان به پیشنهاد اولیا دبستان تأیید در همان مدرسه که تحصیل کرده بود تدریس در کلاسهای پنجم و ششم را برعهده گرفت.

پس از چندی خواهر وی گواهینامه ششم ابتدایی را دریافت کرد اما به دلیل اینکه جثه کوچک و کودکانه اش که برای آموزگاری برازنده نبود. پدر او را راهی مدرسه آمریکایی کرد. حضور خواهر در مدرسه آمریکایی مقدمه ای شد تا بانو صغرا آزرمی برای آموختن زیان انگلیسی تلاش را آغاز کند و با دشواری بسیار نخستین گامها را برداشت و در این راه از خواهرش کمک گرفت. هنگامی که مسئولان مدرسه آمریکایی از این امر آگاه شدند او را برای تدریس و تحصیل همزمان در مدرسه خود دعوت کردند و از وی خواستن از تدریس در مدرسه دولتی چشم پوشی کند.

وی دوسال در مدرسه آمریکایی فعالیت داشت ولی بار دیگر مانند یک دانش آموز معمولی به مدرسه رفت و سرانجام موفق شد دیپلم مدرسه آمریکایی همدان را که برابر با دوره دهساله مدارس ایرانی بود دریافت کند و به سمت دبیری دبیرستان آمریکایی به کار پرداخت.

او در ضمن تدریس ، آموختن نزد دبیران خصوصی را آغاز کرد تا برای شرکت در کلاس یازده دبیرستان آمادگی یابد.با عزیمت به تهران در مدرسه آمریکایی تهران به تحصیل ادامه داد و در سال ۱۳۱۱ گواهینامه دوره دوم متوسطه را دریافت کرد.

وی بار دیگر به همدان بازگشت و این زمان مصادف شد با تعطیلی مدارس ابتدایی خارجی که دستور آن توسط وزارت فرهنگ وقت صادر شده بود. با پیشنهاد مسوولان دبیرستان آمریکایی همدان بانو صغرا آزرمی امتیاز دبستان اکباتان را به دست آورد و مدت پنج سال ریاست آن را به شیوه دبستان آمریکایی عهده دار گردید.

پس از ظی این مدت علاقه به ادامه تحصیل و رسیدن به مدارج علمی سبب شد از ریاست دبستان استعفا دهد و بار دیگر راهی تهران شود. اینبار در دوره کالج آمریکایی نشست و دوره چهارساله کالج را سه ساله به پایان رساند. و از دانشکده پزشکی فیلادلفیا برای ادامه تحصیل بورس گرفت.مقدمات تهیه گذرنامه را پشت سر گذاشت ولی در تهیه گذرنامه توفیق نیافت و ناچار از بورسیه چشم پوشید. این بار به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران مراجعه کرد ولی تلاشهایش برای قبولاندن دیپلم کالج آمریکایی به جای دیپلم دوم دبیرستان پسران به جایی نرسید و رییس دفتر دانشکده گواهینامه دوره دوم متوسطه دختران را برای شرکت در کنکور کافی ندانست و قبولی او را برای شرکت در کنکور را به یک سال شرکت وی در کلاس ویژه دانشسرای عالی مشروط کرد. اما چندی بعد وزارت فرهنگ همان دیپلم کالج آمریکایی وی را معادل لیسانس شناخت.

بانو صغرا آزرمی با اتمام دانشکده پزشکی در سال ۱۳۲۶عازم آمریکا شد و در بیمارستان زنان شهر شیکاگو به طبابت پرداخت. دو سال بعد راهی ایران شد و به عنوان پزشک متخصص آسیب شناسی درمان بیماران را به عهده گرفت. فعالیت وی سبب شد که در سال ۱۳۳۶ با استخدام در انستیتو تاج وابسته به دانشگاه تهران ریاست درمانگاه را به عهده بگیرد. مدت هشت سال در این انیستیتو فعالیت داشت و در سال ۱۳۳۴ به دعوت دولت استرالیا در دانشگاه ملبورن در بخش آسیب شناسی مشغول کار شد. یک سال بعد رهسپار بالتیمور در آمریکا شد و این بار در دانشگاه معروف جان هاپکینز در بخش سلول شناسی به کار مشغول شد. در بازگشت به ایران بار دیگر در انستیتو تاج ( جمعیت ملی مبارزه با سرطان ) به فعالیت پرداخت و تا پایان خدمات دولتی در این موسسه فعالیت داشت.

دکتر صغرا آزرمی در اواخر دهه چهل با قبول مسؤلیت در پایگاه سیتولوژی « زایشگاه فرح » به خدمات پزشکی ادامه داد و بر اساس آماری که هنگام خدمتش انتشار یافت موفق شد با آزمایش سلول شناسی بر روی ۳۰ هزار زن در این پایگاه ،گروه بسیاری از زنان و مادران را که در آستانه ابتلا به بیماری قرار داشتند شناسایی و از خطر مرگ برهاند.

شادروان دكتر صغري آرزمي از نخستين زنان فارغ التحصيل دانشكده‌ي پزشكي دانشگاه تهران بود. براي اولين بار در سال ۱۳۲۶ دو زن از دانشكده پزشكي فارغ التحصيل شدند كه يكي از آنان خانم دكتر آرزمي بود .

نامبرده در همان سال براي ادامه تحصيل به آمريكا رفت و در دانشگاه شيگاگو به تكميل معلومات پزشكي بخصوص در رشته سرطان پرداخت. در همانجا بود كه با فرزانه‌ي بينشور و مشهور ايران شادروان دكتر محمود حسابي ازدواج كرد. پس از مراجعت به ايران به عللي از هم جدا شدند. در سال ۱۳۳۶ به عنوان استاديار دانشكده‌ي پزشكي دانشگاه تهران برگزيده شد در تمام اين مدت غير از كار دانشگاهي در بيمارستانهاي جنوب شهر فعاليت چشمگيري داشت، تا آنجا كه مي توانست به زنان محروم و تنگدست بخصوص مادران كمك و ياري مي گرد. متأسفانه نامبرده كه از نخستين زنان پزشك و نخستين زن متخصص سرطان در ايرانست در بهمن ماه ۱۳۵۲ خود به اين مرض مهلك در گذشت.

منابع

بانو دکتر صغرا آزرمی نخستین آسیب شناس